BL - 26 சபை வரலாறு

rig tuyhW (m¿Kf«)
rig tuyh¦¿¬ K¡»a¤Jt«
rig tuyh¦iw¡ f¦gJ gytifƱ K¡»akhdjhf¡ fhz¥gL»¬wJ.  rigƬ Mu«g«/ ts®¢¼ k¦W« cy»± »¿µjt rigƬ jh¡f« ,itfis m¿a cjwJ.  rig k¦W« »¿µjt¤½¬ ¼w¥ghd ghu«gÇa« KjÈat¦iw¢ rig tuyh¦¿¬ _y« m¿ªJ bfh´syh«.  nkY«/ flªj ü¦wh©Lf˱ th³ªj »¿µjt®f´ br­j jtWfis m¿ªJ bfh´sî«/ mitfis¤ jÉ®¤J thHî« j¦nghija »¿µjt®fS¡F ,J cjÉòÇí«.
  Énr\khf/ rigia cUth¡Ft½Y«/ ngh½¥g½Y«/ ÉÇîgL¤Jt½Y« gÇR¤j MÉahdt® v²Éjkhf¡ »Çia br­Jbfh©oU¡»wh® v¬gijí«/ cy»¬ gy ghf§fËY« CÊa« br­a rig¤ jiyt®fS¡F gÇR¤j MÉahdt® v²Éj« cjÉdh® v¬gijí« eh« òǪJ bfh´syh«.
 
rig tuyh¦W¢ RU¡f«
     Mu«g¤½ÈUªJ j¦nghJ tiuí´s rigƬ fhy¤ij 6 K¡»a ghf§fshf¥ ¾Ç¡fyh«.  x²bthU ghfK« ÉnrΤj r«gt§fshyhd ½U¥ò Kidfis¡ bfh©lJ.  ,itf´ xU ghf¤½¬ Koití« mL¤j ghf¤½¬ Jt¡f¤ijí« bjËîw¡ fh£L»¬wJ.
 
ghf« – I
–
m¥nghµjy rig (».¾.30 – 100)
(bgªnjbfhµnj eh´ Kj± m¥nghµjydh»a nahthŬ kuz« tiu)
ghf« – II
–
J¬òW¤j¥g£l rig (».¾. 100 – 313)
(nahthŬ kuz« Kj± fh¬µl¬il¬ nguur® f£lis tiu)
ghf« – III
–
muR Mjuit¥ bg¦w rig (».¾. 313 – 476)
(fh¬µl¬il¬ uh#hɬ c¤juî Kj± nuhk¥ nguu¼¬ å³¢¼ tiu ».¾. 476)
ghf« – IV
–
k¤½a fhy rig (».¾. 476 – 1453)
(nuhĬ å³¢¼ Kj± fh¬µlh¬one¾´ mu¼¬ å³¢¼ tiu)
ghf« – V
–
Ó®½U¤j rig (».¾. 1453 – 1648)
(fh¬µlh¬oneh¾´ å³¢¼ Kj± ».¾. 1658-± 30 tUl fhy c´eh£L¥ nghǬ Koî tiu)
ghf« – VI
–
j¦nghija rig (».¾.1648 Kj± 21-« ü¦wh©o± ,ªeh´ tiu)
 
I.                  m¥nghµjy® fhy rig (».¾. Kj± ü¦wh©L)
 
  1. vUrny« rig
 
                        ,naR jkJ rigia f£l¥nghtjhf K¬Diu¤jh®. (k¤. 16 : 18).  mªj ½£l¤ij Ãiwnt¦W« tifƱ jh« gunkWtj¦F r¦W K¬gjhf Ó\®fËl« vUrnyı jǤ½U§f´ v¬W T¿dh® (m¥. 1 : 4-8).  mt®f´ m§nf g¤J eh£fshf j§»ÆU¡F« nghJ bgªnjbfhµnj v¬D« ehËny gÇR¤j MÉahdt® mt®fis »¿µJî¡F´ µehd« g©Â rigia ÃWÉdh®.  MÉƬ µehd¤njhL Mu«gkhd rigahdJ mªj bgªbjbfhµJ ehËÈUªJ cyfshÉa »¿µJɬ rßukhf ts®ªjJ. (m¥. 2 ).  ,ªj vUrny« rigjh¬ Kj± µjy rigahfî« fhz¥g£lJ.  Mfnt cyfshÉa rig (MÉ¡FÇa »¿µJɬ rßu«) k¦W« µjy rig (C® rig) M»a ,²Éu©L« bgªbjbfhµnj v¬D« g©oif eh˱ vUrnyÄny bjhl§f¥g£lJ.  vUrny« rigahdJ »¿µJɬ nkY´s jdJ ÉRthr¤ij ntj th¡»a§fˬ (Bible) mo¥gilƱ bra±gL¤½aJ.  Mfnt ,jid vUrny« ntjhfk rig v¬W« miH¡fyh«.  vUrny« ntjhfk rig m±yJ Kj± ü¦wh©L rig vd¥gL« ,ªj rigahdJ m¥nghµjy®fˬ cgnjr¤½¬ ѳ ts®ªjJ.  Mfnt ,ªj Kj± ü¦wh©L rigahdJ m¥nghµjy rig v¬W« mJ ,a§»a fhy« m¥nghµjyǬ fhy« v¬W« m¿a¥gL»¬wJ.
 
F¿¥ò :  bgªbjbfhµJ v¬gJ ,naR cÆ®¤jGªj I«gjhtJ ehis¡ F¿¡F«.
 
  1. rigƬ cW¥¾d®fis¢ nr®¤j±
 
                   »¿µJɬ nkY´s j§fsJ ÉRthr¤ij btË¥gL¤½at®f´ …hdµehd¤½¬ (½U_³F) _y« rigƱ nr®¡f¥g£ld®.  (m¥. 2 : 39-47).  rigahdJ v©Â¡ifÆY« (m¥. 2 : 41 ; 4 : 4 ; 5 : 14 ; 6 : 7) m¥nghµjy cgnjr¤½dh± MÉ¡FÇa ÃiyÆY« ts®ªjJ (m¥. 2 : 42).  m¥nghµjy®f´ j§fsJ neu¤ij b#¾¥g½Y«/ cgnj¼¥g½Y« m®¥g¤J fhz¥g£ld® (m¥. 6 :4).
 
2       _¥g®fˬ Ãakd«
 
                   rig v©Â¡ifƱ tsU»¬w ntisƱ midtU« rkkhf f©fh¡f¥gLt½¬ mt¼a¤ij rigah® cz®ªjd®.  rig k¡fËl¤½± rkÃiyia v¦gL¤Jtj¦fhf m¥nghµjy®f´ vUrny« rigƱ _¥g®fis ÃaĤjh®f´. (m¥. 6 : 1-6).  ,ªj _¥g®f´ MÉ¡FÇa K½®¢¼ k¦W« jF½fˬ mo¥gilƱ ÃaÄ¡f¥g£ld®.  ,ªj _¥g®f´ (O¡f¬kh®) rigƬ fhÇa§fis ½dK« ÉrhǤJ k¡fËilna rkÃiyia¥ ghJfh¤jd®.  ,t®f´ cgnj¼¡fî«/ ¾ur§»¡fî« ½wikíilat®fshf¡ fhz¥g£ld® (m¥. 6 : 8 ; 8 : 5).
 
  1. rigƬ ÉÇth¡f« (». ¾. 35-48)
 
                   rigahdJ vUrnyı Jt§f¥g£oUªjhY« go¥goahf ,j¬ CÊa§f´ ts®ªJ ônjahɬ gF½f˱ guÉaJ.  ,naR Ól®fS¡F m¥. 1 : 8-± bfhL¤½Uªj ½£l¤½¬gona óÄƬ gy ,l§f˱ bgU»d®.  ,ªj fhyf£l¤½± rigahdJ vUrnyÄÈUªJ ônjah k¦W« rkhÇa ngh¬w gF½fS¡F« ,W½ahf òw#h½fˬ (¾w njr«) gF½fËY« mjhtJ cyf« KGt½Y« ÉÇtilªJ guÉaJ.
 
  1. ôj gF½f˱ guîj±
 
     Mu«gfhy¤½± rigahdJ ôj®f´ th³ªj gF½f˱ k£Lnk ts®ªJ bfh©oUªjJ.  ôj®fˬ gF½Æ± »nu¡f« k¦W« v¾nuí ghi\fis¥ ngR« ôj®f´ th³ªJ tªjd®.  mt®f˱ mnef® ,naRit V¦W¡ bfh©ld®.  ,Uªj ngh½Y« ¾w ÉRth¼ahj ôj®f´ ,t®fis¤ J¬òW¤j¤ bjhl§»d®.  µnjth¬ v¬gt® ,ªj ÉRth¼ahj »nu¡f ôj®fsh± bfhiy br­a¥g£l Kj± »¿µjt ,u¤j rh£¼ Mth®.  (m¥. 6 : 1-14 ; 7 : 1-60).  »¿µjt®fis¤ J¬òW¤½a T£l¤jh®f˱ rîY« xU K¡»a jiytdhf¡ fhz¥g£lh¬. (m¥. 7 : 58).  µnjthid¡ bfhiy br­jt®f˱ ,tD« xUt¬.  ,ªj cg¤½ut¤½¬ nghJ »¿µjt®f´ gy ,l§f˱ ¼jwo¡f¥g£ld®.  mt®f´ ¼j¿¢ br¬w ,l§f˱ v±yh« RÉnr\¤ij¥ ¾ur§»¤jh®f´.      (m¥. 8 : 4).
 
  1. rkhÇahɱ guîj±
 
¾È¥ò v¬gt® vUrny« rigƬ xU _¥g¬ (m¥. 6 : 5).  mt¬ KjyhtJ rkhÇahɱ RÉnr\¤ij¥ ¾ur§»¤jh¬.  mj¬ Éisthf mnef rkhÇa®f´ ,naRit¤ j§f´ ,u£rfuhf m¿ªJ V¦W¡ bfh©ld® (m¥. 8 : 5-13).  mij¤ bjhl®ªJ xU rig rkhÇahɱ ÃWt¥g£lJ.  mjid vUrnyı th³ªj m¥nghµjy®f´ m§ÑfǤjd®.  m²thW m§ÑfÇ¥gj¦F K¬ m¥nghµjydh»a ngJU m§F br¬W mt®f´ midtU« ÉRth¼f´ v¬gij cW½ br­jh®. (m¥. 8 : 5-25).  ,ªj ntisƱ rigahdJ v¤½nah¥¾ah kª½Ç _y« v¤½nah¥¾ahÉY«/ ¾¬d® jkµF (ÓÇah) g£lz¤½Y« guÉaJ.
 
rî± (gî±) ¼¿µjt®fis¤ J¬g¥gL¤Jt½± ÔÉukhf¡ fhz¥g£lh¬.  jkµFɱ c´s »¿µjt®fis¤ J¬g¥gL¤j mt¬ xU FGit it¤½Uªjh¬.  jkµFɦF¥ nghF« tÊƱ f®¤juh»a ,naR »¿µJ m¦òjkhf mtD¡F¡ fh£¼aˤjh®.  m§nf gî± ,naRit¤ jdJ f®¤juhfî« ,u£rfuhfî« m¿ªJ V¦W¡ bfh©lh¬.  mdÅah v¬gtuh± …hdµehd« bg¦W¡ bfh©lh¬. (m¥. 9 : 1-31).  gîȬ kdkh¦w« rig tuyh¦¿¬ xU K¡»akhd ik±f±yhf kh¿aJ.  mt¬ kdkh¦w« milªj clnd ,naRit¥ g¦¿ k¦wt®fS¡F¢ rh£¼ahf¡ T¿dh¬.
 
  1. òw#h½fˬ gF½Æ± ngJU ¾ur§»¤j±
 
m¥nghµjy®fS« M½rig ÉRth¼fS« RÉnr\¤ij ôj®f´ k¤½Æ± k£L« m¿É¤J¡ bfh©oUªjgoah±/ f®¤jUila öj¬ brrÇahÉY´s bfh®neÈí v¬w kÅjid¥ g¦¿ xU jÇrd¤½± ngJUÉl« ng¼dh®.  bfh®neÈíÉl¤½Y« ngJUit¡ F¿¤J mªj öj¬ ng¼dh¬.  k£Lk±yhJ ngJU j§»ÆUªj ,l¤ijí« öj¬ bfh®neÈíɦF¡ T¿dh®.  Mfnt ngJU bfh®neÈíɬ ntiy¡fhu®fSl¬ mtdJ å£o¦F tªJ ,naR »¿µJɬ RÉnr\¤ij¥ ¾ur§»¤jh¬.  mªj å£o± ,Uªj midtU« mªÃa ghi\Ʊ ng¼dh®f´ (mnefkhf/ muhÄa« k¦W« v¾nuí ghi\f˱) Mdh± ngJUî« mtndhoUªj k¦w ôj®fS« mªÃa ghi\Ʊ ngrɱiy. (m¥.10 : 44-48 ; 11 : 15 ; 15 : 7-11).  ,ªj fhyf£l¤½ÈUªJ òw#h½fS« ,naRit¤ j§f´ ,u£rfuhf m¿ªJbfh´s¤ Jt§»d®.  ,²thW òw#h½ k¡f´ k¤½ÆY« RÉnr\« gut Mu«¾¤jJ.
 
  1. mª½nah»ahɱ rig (m¥. 11 : 19-30)
¼jwo¡f¥g£l Ó\®f´ br¬w v±yh ,l§fËY« RÉnr\¤ij m¿É¤jgoah± mª½nah»ahÉY« RÉnr\« guÉaJ.  g©ila ÓÇahɬ jiyefukh»a ,§F mnef® »¿µJɬ ÉRth¼fshf kh¿d®.  mª½nah»ahÉY´s ÉRth¼fis¥ g¦¿ nf´É¥g£l vUrny« rigÆd® j§fsJ rh®¾± g®zghir mª½nah»ahÉY´s ÉRth¼fis ÉrhǤJ m¿a mD¥¾d®.  mt¬ ÉRth¼fnshL j§» mt®fsJ ÉRthr¤ij¡ F¿¤J¤ bjËthf m¿ªJ òǪJ bfh©lh¬.  ¾¬d® mt¬ gîȬ brhªj Cuh»a j®R g£lz¤½¦F¢ br¬W gîiy CÊa¤½¦F c¦rhf¥gL¤½dh¬.  ,¡fhyf£l¤½± Kj±Kiwahf ÉRth¼f´ ‘»¿µjt®f´’ v¬W mª½nah»ahɱ miH¡f¥g£ld® (m¥. 11 : 26).
 
  1. VnuhJ ÉRth¼fis¤ J¬òW¤Jj±
 
VnuhJ rigia¤ J¬òW¤j¤ bjhl§»dh¬.  mt¬ Kjyhtjhf nahthŬ rnfhjudh»a m¥nghµjy® ah¡nfhig¡ bfhiy br­jh¬.  ah¡nfhò ,u¤j rh£¼ahf kǤj Kj± m¥nghµjy¬.  mÉRth¼fshd ôj®f´ ,ij¡ F¿¤J rªnjh\kilªjd®.  Mfnt/ Û©L« vnuhJ rigia¤ J¬òW¤½dh¬. (m¥. 12 : 3).  ngJUit¡ ifJ br­J rigia¤ J¬òW¤Jt½± ÔÉu« fh£odh¬.  Mdh± njt¬ Äfî« m¦òjkhf ngJUit ÉLɤjh®.
 
  1. Kj± Ä\dÇ gaz« (m¥. 13-14)
 
RÉnr\« br¬wilahj gF½f˱ Ä\dÇfis mD¥g gÇR¤j MÉahdt® mª½nah»ahÉY´s rigia tÊel¤½dh®.  gîY« g®dghî« ,ªj rigah± mD¥g¥g£l Kj± Ä\dÇf´ Mt®.  Ä\dÇfis mD¥ò« ,ªj bra± rig rǤ½u¤½± xU ½U¥òKidahf mikªjJ.  ,ªj Ä\dÇ gaz¤½± mt®f´ ôj®fisí« k¦w ,d¤jt®fisí« rª½¡f K¦g£ld®.  mt®f´ RÉnr\¤ij rhyÄ/ gbgnah/ ,¡nfhÅah ngh¬w g£lz§f˱ ¾ur§»¤jd®.
 
  1. vUrnyı elªj Kj± rig Mnyhrid¢ r§f« (».¾. 48)
 
òw#h½ (,µunt± m±yhnjh®) k¡fS« ,u£¼¡f¥gl nt©Lbkű/ ÉU¤jnrjd« br­J nkhnrƬ Ãaha¥ ¾ukhz¤ijí« fil¾o¡f nt©L« vd ôj »¿µjt®f´ jtwhf t¦òW¤½d®.  ,J Mu«g rigƱ xU bgÇa FH¥gkhf cUbtL¤jJ.  Mfnt ,ªj É\a« gî± k¦W« g®dghµ v¬gt®fsh± vUrny« rigÆY´s m¥nghµjy®f´ k¦W« _¥g®fˬ ftd¤½¦F¡ bfh©L br±y¥g£lJ.  ,ªj Mnyhrid¡ T£l« ,naR »¿µJɬ rnfhjudh»a ah¡nfhò v¬gtuh± jiyik V¦W el¤j¥g£lJ.  ,W½ahf òw#h½ k¡f´ ,u£¼¡f¥gLtj¦fhf ÉU¤jnrjd« k¦W« X­îehis MrǤj± c£gl nkhnrƬ Ãaha¥¾ukhz¤ij¡ fil¾o¡f nt©oa mt¼a« ,±iy v¬W« Mnyh¼¤J KobtL¤jd®.  ,ªj¤ Ô®khd¤njhL RÉnr\« cyf¤½¬ v±yh ¾Çî k¡fS¡F« vL¤J br±y¥g£lJ (m¥. 15 : 6/12/22).
 
  1. C. òw#h½ k¡f´ k¤½Æ± rigƬ ts®¢¼ (».¾. 48-68)
 
                   vUrnyı Ãiwnt¦w¥g£l MnyhridahdJ òw#h½ k¡f´ k¤½Æ± RÉnr\¤½¦fhd ò½a thr±fis¤ ½wªJ jªjJ.  rigahdJ ,d«/ ,l« ,itfS¡F m¥gh¦g£L v±yh k¡fisí« »¿µJɬ FL«g¤½± miH¤J tU« th­¥ig¥ bg¦wJ.  ôj »¿µjt®f´ ôj ¾ukhz¤½¦F ѳ¥g£L mitfis¡ fil¾o¡f v½®gh®¡f¥g£ld®.  Mdh± òw#h½ah® ,naR »¿µJit ÉRth¼¥gj¬ _y« ôj ¾ukhz¤ij¡ fil¾o¡fhknyna »¿µJɬ rigƱ EiHa KoªjJ.  ,jdh± RÉnr\khdJ gy òw#h½ k¡fˬ njr§fËY« V¦W¡ bfh´s¥g£lJ.  nuhk khfhz« KGtJ«/ ,j¬ v±iynahu ¼y njr§fS« RÉnr\¤½¬ ikakhf¡ fhz¥g£lJ.  òw#h½ k¡fËl« rig bgU»a nghJ ôj k¡f´ rigia m½fkhf¤ J¬òW¤j Mu«¾¤jd®.
 
                   ,ªj¡ fhy¤½± m¥nghµjy®f´ rigia¤ jiyikna¦W el¤½ tªjd®.  gî± xU jsuhj ¾uahz« br­gtuhfî«/ rig µjhgfuhfî«/ ,iwÆa± t±Yeuhfî« fhz¥g£lh®.  ngJU rigƬ ö©f˱ x¬whf¡ fhz¥g£lh® (fyh. 2 : 9).  ,naRɬ ,isa rnfhjudh»a ah¡nfhò rigia el¤Jt½Y«/ vUrnyı Mnyhrid¡ T£l¤ij el¤J»wtuhfî« fhz¥g£lh® (kh¦F 6 : 3 ; fyh. 1 : 19 ; m¥. 15 : 13-20).  ,ªj Mnyhrid¡ T£l¤½¦F¥ ¾¬ gî± ¼±th¬µ-Ií« (Óyh) T£o¡bfh©L jdJ ,u©lhtJ Ä\dÇ gaz¤½¦F¢ br¬wh® (m¥. 15 : 36 – 18 : 22).  mt®f´ Inuh¥¾a f©l§fis¡ flªJ br¬W ¾È¥¾/ bjrnyhÅ¡nfah/ »nu¡f eh£o¬ Äf¢¼wªj Éahghu efukhf És§»a bfhǪJ/ M»a g£lz§f˱ rigia µjh¾¤jd®.  bfhǪJ g£lz¤½ÈUªJbfh©nl gî± ,u©L ÃUg§fis¤ bjrnyhÅ¡nfah rig¡F vG½dh®.  ¾¬d® M¼ah¡ f©l¤½± fhz¥g£l vngR rigia¢ rª½¤J É£L brrÇahɦF¤ ½U«¾dh®. òw#h½ah® k¤½Æ± jdJ CÊa¤ij¡ F¿¤j Égu§fis m¥nghµjy®fËl« g»®ªJ bfh´SkhW vUrnyĦF¢ br¬wh®.  ¾¬d® ÓÇahÉY´s mª½nah»ahɦF tªjh®.  ,ªj ,u©lh« CÊa¥ ¾uahz¤ij Ãiwnt¦w mtU¡F _¬W tUl fhy« M»aJ.
 
                   ÓÇahÉY´s mª½nah»ahɱ ¼¿Jfhy« j§»a ¾¬ gî± Û©L« jdJ _¬wh« CÊa¥ gaz¤ij¤ bjhl§»dh® (m¥. 18 : 23 – 21 : 17).  ,¥nghJ Ônkh¤njí mtU¡F¤ Jizahf tªjh® (m¥. 16 : 13; ¾È. 2 : 19 – 22).  ,ªj¥ ¾uahz¤ijí« jdJ Kj± CÊa¥ gaz¤½± µjh¾¤j rigfis eh¬fhtJ Kiwahf rª½¡F« tifƱ M¼ah f©l« tÊahfnt nk¦bfh©lh®.  ,ªj rka¤½± jdJ ,u©L tUl§fis vngR g£lz¤½± CÊa¤½¦fhf brytˤjh® (m¥. 19 : 22 ; 20 : 4 ; 19 : 10).  ¾¬d® kh¼nlhÅahɦF (k¡fnjhÅah) f¥gȬ tÊahf mD¥g¥g£lh®.  (m¥. 20 : 1/ 2).  ¾È¥¾ k¦W« bjrnyhÅ¡nfna g£lz¤J ÉRth¼fis¢ rª½¤jh®.  ¾¬d® mnj tÊahf¤ ½U«¾ tªJ vngR fl¦fiu¤ JiwKf¤½± fhz¥g£l rig _¥g®fis¢ rª½¤J ,W½ Éilbg¦W (m¥. 20 : 6-12 ; 17-37) ¾¬d® ¼brÇah tÊahf vUrnyK¡F tªjh®.  m§F Muhjid¡fhf vUrny« Mya¤½¦F¢ br¬w nghJ ôj fyf¡ T£l¤jhuh± jh¡f¥g£lh®.  nuhk åu®f´ jh¡»at®fˬ ifÆÈUªJ gîiy ÉLɤJ j§fsJ ghJfh¥¾± it¤jd®.
 
                   gî± brrÇahɱ _¬W tUl fhy« ¼iw if½ahf fhz¥g£lh®.  ¾¬d® nuhĦF mD¥g¥g£L m§nf ,u©L tUl§f´ ¼iwƱ ,Uªjh®.  nuhik neh¡»a jdJ fl± tÊ ¾uahz¤½¬nghJ v§bf§nf mt®f´ j§»dh®fnsh m§bf±yh« gî± ,naRit¥ ¾ur§»¤jh®.  ÿ¡fh k¦W« mǵj®¡F M»nah® mtU¡F¤ Jizahf¡ fhz¥g£ld®. (m¥. 27 : 2).  mt® ¼iwÆÈUªj nghJ mnef åu®fis ,naRî¡fhf Mjha¥gL¤½dh®.  nuhÄÈUªJ eh¬F Ã%g§fis mt® vG½dh® (vng¼a®/ ¾È¥¾a®/ bfhnyhbra®  k¦W« ¾nynkh¬).  ¾¬d® gî± ÉLjiy bg¦W mt® Ô¤JɦF rig bghW¥òfis¡ ifaˤJ »nu¤jh (Crete) g£lz« c£gl gy g£lz§fis¥ gh®itÆ£lh® v¬gjhf ¾nynkh¬ 22 ; k¦W« 2 Ônkh. 4 : 20 M»a gF½fˬ mo¥gilƱ e«g¥gL»wJ.  »¿µjt ghu«gÇa¤½¬go gî± Û©L« »nu¤jh g£lz¤½± ifJ bf­a¥g£L nuhĦF mD¥g¥g£lh® (Ô¤J 1 : 5 ; 3 : 12).  ,ªj¡ fhy¤½± mt®    1 Ônkh¤njí/ Ô¤J k¦W« 2 Ônkh¤njí M»a Ã%g§fis vG½dh®.  ».¾. 68-± ,u¤j rh£¼ahf kǤjh®.  gî± k¦W« µnjth¬ c£gl cÆ®¤bjGªj »¿µJití« mtuJ gunkWjiyí« gh®¤j midtU« ,u¤j rh£¼fshf kǤjd®.  cÆ®¤bjGªj ,naRit¤ jǼ¤jt®f´ ,u¤j rh£¼fshf kǤjd®.
 
                   ,ªj¡ fhyf£l¤½¬ Mu«g¤½± (».¾. 48) vªj ò½a V¦g£L òµjf§fS« vGj¥g£oU¡fɱiy.  rigahdJ neuoahf m¥nghµjy®fsh± ngh½¡f¥g£L tªjJ.  ,ªj¡ fhy¡f£l¤½¬ ¾¦gF½Æ± bgU«ghyhd ò½a V¦gh£L òµjf§f´ vGj¥g£L gÇkhw¥g£lJ.
 
  1. rigÛJ J¬òW¤j± m½fǤj± (».¾. 68 – ».¾. 100)
  2. Kjyhtjhf nguur®f´ rigia¤ J¬òW¤j± (».¾.65-68)
 
          ».¾. 64-± nuhk g£lz« xU Äf¥bgÇa Ôah± mÊ¡f¥g£lJ.  mnefkhf Únuh k¬d¬ ,ªj¤ Ôia it¤½U¡fyh«.  Mfnt mt¬ ÛJ nuhk®f´ F¦w¨rh£od®.  j¬id¤ j¥òÉ¡F«goahf Únuh/ ,ªj¡ fyf¤½¦F »¿µjt®f´ jh¬ fhuz« v¬W bgh­ F¦w¨rh£odh¬.  ,ij¡ fhuzkhf¡ fh£o/ MÆu¡fz¡fhd »¿µjt®fis¡ bfhiy br­jh¬.  ».¾. 67-± ngJU jiyÑHhf ¼YitƱ miwªJ bfhiy br­a¥g£lh¬.  ,Jnt nguur®f´ rigia¤ J¬g¥gL¤½aj¬ Mu«g«.
 
Kj± ü¦wh©o¬ ,W½¥ gF½í« (».¾.68 – 100) “Ãf³fhy«” m±yJ “ârak¦w fhy«” v¬wiH¡f¥gL»¬wJ.  Vbdű rigahdJ ,¬D« J¬g¥gL¤j¥g£L¡ bfh©oUªjJ.  Mdh± ,ij¡F¿¤j m½f jft±f´ VJ« tuyh¦¿± ,±iy.  ,¡fhy¤½± vªj vG¤jhs®fS« ,ij¥g¦¿a fhÇa§f´ vijí« btË¥gilahf vGjɱiy.  ÔÉu J¬g¤ij¢ rª½¤jgoah± vGjhk± É£oU¡fyh« m±yJ vG½ait mur®fsh± mÊ¡f¥g£oU¡fyh«.  v¥goahÆD« m¥nghµjydh»a nahth¬ vG½a (I, II, III nahth¬ k¦W« btË¥gL¤j±) Ã%g§fˬ _y« ,¤J¬g§fis¡ F¿¤J ¼y jft±fis eh« m¿ªJ bfh´syh«.
 
  1. vUrnrĬ å³¢¼ (».¾. 70)
 
          ».¾. 66-± ôj®f´ nuhk®fS¡F v½uhd j§f´ v½®¥ig btË¥gilahf¡ fh£od®.  mªeh£f˱ ¼wªJ És§»a nuhk jsg½ btµgh¼a¬ jdJ tÈikahd nuhk gilia ghyµÔÅahɦF v½uhf mD¥¾ ngh® bjhL¤jh®.  mt® ½U«¾ nuhı tªJ M£¼ia¡ ftÅ¡f nt©L« v¬gjh± jdJ kf¬ il£lµ v¬gtÇl« ghyµÔd ngh® bghW¥ig¡ bfhL¤jh®. ,ªj il£lµ vUrny« g£lz¤ij mʤJ MÆu¡fz¡fhd ôj®fis¡ bfhiybr­jh¬.  Mdh± m§»Uªj »¿µjt®f´ ,naR »¿µJ T¿a Ô®¡fjÇrd¤ij¥ òǪJ bfh©L (k¤. 24 : 1/ 2) j¥¾¢ br¬wd®.  ôj®f´ j§f´ brhªj eh£il ,HªJ Û©L« ¼jwo¡f¥g£ld®.  ,ªj¡ fhy¤½¦F¥ ¾¬ ôj®fS« »¿µjt®fS« Ãuªjukhf xUtiu É£L xUt® ¾Çª½Uªjd®.
 
F¿¥ò :  ôj®f´ ».¾. 70-± ,Hªj j§fsJ njr¤ij ,µunt± jdJ Rjª½u« bg¦w ».¾. 1948-« M©L Û©L« ½U«g¥ bg¦wJ.
 
  1. mur®f´ Mjuîl¬ ,u©lhtJ J¬òW¤j± (».¾. 90-96)
          ».¾. 90-± blhÛÎa¬ v¬w nuhk mur¬ nuh« k¦W« ,¤jhÈƱ fhz¥g£l mnef »¿µjt®fis¡ bfhiy br­jh¬. vngR g£lz¤½± th³ªj fil¼ m¥nghµjy¬ nahth¬/ V¼a¬ flȱ fhz¥g£l g¤K v¬w Ôɱ ehLfl¤j¥g£lh®.  mªj g¤K Ôɱ mt® jdJ “btË¥gh£il”¥ bg¦wh®. (btË. 1 : 9).  mnefkhf mt® ».¾. 100-± kǤjh®.  ,tuJ btË¥gL¤j± ò¤jf¤njhL ò½a v¦ghL KotilªjJ.  ,ªj¥ ò¤jfkhdJ ,naR »¿µJ T¿a fil¼ Ô®¡fjÇrdkh»a “,njh Ó¡»ukh­ tU»nw¬” (btË. 22 : 20) v¬gnjhL Kotil»¬wJ.
 
  1. »¿µjt®fˬ MÉ¡FÇa Ãiy k¦w« rigƬ bra±ghL
 
          ,ªj¡ fhy¤½± rigahdJ _³» …hdµehd¤ij¡ fil¾o¤jJ (»nu¡f gj« “gh¥£on!h” v¬gj¬ bghU´ KGFj± v¬gjhF«).  òw#h½ »¿µjt®f´ X­îehS¡F¥ g½yhf “f®¤jUila eh´” mjhtJ ,naR cÆ®¤bjGªj ehis mDrǤjd® (m¥. 20 : 7 ; 1 bfhÇ. 16 : 2).  m¥nghµjy®f´   f®¤jUila ehis »¿µjt®fˬ ÉnrΤj Muhjid ehshf m§ÑfǤjd®.  v¥goÆUªjhY« »¿µjt®f´ x²bthU ehËY« njtid Muh½¡f Koí«.  ,naR »¿µJɬ ghL/ kuz¤ij ÃidîTU«goahf f®¤jUila gª½ia mDrǤjd® (1 bfhÇ. 11 : 20-30).  »¿µJɬ cÆ®¤bjGjiy ÃidîTU« tifƱ “cÆ®¤bjGj± …hÆW’ vdî« bghJthf mDrÇ¡f¥g£lJ.  ,J j¦nghJ c´sJ ngh± m¡fhy¤½± cyf KGtJ« mDrÇ¡f¥glɱiy.
»¿µJÉlÄUªJ neuoahf f¦W¡ bfh©l m¥nghµjy®f´ _ykhf rigahdJ ngh½¡f¥g£L tªjJ.  m¥nghµjy®f´ ,u¤j rh£¼fshf kǤj¾¬ mt®fsJ Ã%g§f´ ahî« »¿µjt nghjidfˬ mo¥gilahf¡ bfh´s¥g£ld.  nk­¥g®f´ k¦W« _¥g®f´ (rig¤jiyt®f´ – Presbyters)  rigia¡ ftŤjd®.  nk­¥g®f´ k¦W« _¥g®f´ v¬w th®¤ijf´ rig¤ jiyt®fis¡ F¿¥¾L« tifƱ kh¿ kh¿ ga¬gL¤j¥g£L´sJ. (m¥. 20 : 17 / 28  ; ¾È. 1 : 1 ; Ô¤J 1 : 5/ 7).  ,ªj ü¦wh©o¬ ,W½Æ± rigƬ jiyt®fS´ xUtiu k£L« v±nyhU¡F« nkyhd xU jiytdhf ca®¤J« kd¥ngh¡F rigƱ V¦g£lJ.  »¿µjt®f´ j§f´ Muhjid xG§if ôj xG§if¤ jGÉ Mdh± mt¦¿± ¼y kh¦w§fis V¦gL¤½ mik¤J¡ bfh©ld®.  ôj b#g Tl§fis¥ ngh± ,±yhk± rig TLifƱ ÉRth¼f´ k¦W« ¾w ,l¤J CÊa®f´ ¾ur§»¡f th­¥ò bg¦wd®.  MuhjidƬ ,W½Æ± f®¤jUila gª½ mDrÇ¡f¥g£lJ.  ,¡fhy¤½± »¿µjt®fˬ xG¡f« Äfî« ca®thd ÃiyƱ fhz¥g£lJ.  Mdh± m¥nghµjy eh£fis x¥¾L« nghJ »¿µjt®fˬ MÉ¡FÇa Ãiy FiwªJ bfh©nl br¬wJ.
 
 
  1. J¬òW¤j¥g£l rig (».¾. 100 – 313)
 
                   ,u©lh« k¦W« _¬wh« ü¦wh©Lf˱ nuhk mur®f´ »¿µjt®fis¤ J¬òW¤½aJ ahtU« m¿ªj x¬whF«.  ,J eh¬fh« ü¦wh©o¬ Mu«g tUl§f´ tiuÆY« (».¾. 313) eilbg¦wJ.  Kj± »¿µjt mur¬ vd fUj¥gL« fh¬µlh¬il¬ jdJ f£lisah± rigia mÊ¡F« nuhk mur®f˱ Ka¦¼fis Koî¡F¡ bfh©L tªjh®.
 
  1. ,u©lh« k¦W« _¬wh« ü¦wh©Lf˱ J¬òW¤jY¡fhd fhuz§f´
 
                   rigƬ J¬òW¤jY¡F mnef fhuz§f´ c´sd.  mitfS´ ¾¬tU« fhuz§f´ K¡»akhditfshF«.
 
  1. ¼iy tÊghL
 
              mid¤J nuhk mur®f´ k¦W« »nu¡f®f´ ¼iyfis tÊg£ld®.  Mdh± »¿µjt®f´ vªjtifahd ¼iy tÊgh£ilí« kW¤jd®.  Mfnt nuhk®f´ »¿µjt®fis ehµ½f®f´ (njt e«¾¡if ,±yhjt®f´) v¬W fU½ J¬òW¤½d®.
 
  1. uh# tÊghL
 
              uh#h¡fS¡F kÇahij brY¤J« tifƱ/ M£¼Æ± ,U¡F« uh#hɬ ¼iy v§bf±yh« ,Uªjnjh mjid nuhk®f´ tz§»dh®f´.  ,J xU K¡»a gH¡fkhf mªeh£f˱ ,UªjJ.  »¿µjt®f´ ,jid¢ br­a kW¤jd®.  Mdh± ,naRit k£L« Muh½¤J¤ J½¤jd®.  (,naR v¬D« ntbwhU uh#h – m¥. 17 : 7) Mfnt »¿µjt®f´ nuhk uh#h¡fis mtk½¡»wt®fshf¡ fUj¥g£L J¬òW¤j¥g£ld®.
 
  1. ôj kj¤J¡F m§Ñfhu«
 
              nuhk murh§f« ôj kj¤ij r£lß½ahd xU kjkhf m§ÑfǤjJ.  Mdh± »¿µjt« m¥goahf m§ÑfÇ¡f¥glɱiy.  Mfnt ».¾. 70-¡F¥ ¾¬ r£l ß½ahd vªj ghJfh¥ò« »¿µjt®fS¡F »il¡fɱiy.
 
  1. rigƱ rk¤Jt«
 
              »¿µjtkhdJ mj¬ m§f¤½d®fËilna v²Éj ɤ½ahr¤ijí« (ngj«) fh£lɱiy.  rigƱ midtU« rkkhf¡ fUj¥g£ld®.  xU moik Tl rigƱ tU«nghJ jiytdhf m§»fÇ¡f¥gl Koí«.  Mfnt ,²Éj gH¡f¤ijí« rkÃiyiaí« ghJfh¤j »¿µjt¤ij/ r_f mªjµJ cila br±tªj®f´ k¦W« ca®ªj k¡f´ btW¤jd®.  Mfnt mt®fS« rk¤Jt« ngh½¤j rigia¤ J¬òW¤½d®.
 
  1. Éahghu eh£l« (m¥. 19)
 
              »¿µjt¤½¬ ts®¢¼ fhuzkhf ¼iy tÊgh£o± fhz¥g£l mnef® ÉRth¼fshf kh¿d®.  »¿µjt®fshd ¾¬d® mt®f´ nuhk k¦W« »nu¡f bj­t§fˬ brh%g§fis th§fɱiy.  ,J ¼iy Éahghu¤ij¥ bgÇJ« gh½¤jJ.  Mfnt Éahghuh« br­gt®f´ »¿µjt¤ij J¬òW¤jyhÆd®.
 
,ªj¡ fhuz§fS¡fhf nuhk uh÷a¤½± v§F« »¿µjt®f´ J¬òW¤j¥g£ld®.  ,²Éj mÉRth¼fˬ jh¡Fjyh±/ fhuzĬ¿ J¬ò¦w »¿µjt®fis¥ ghJfh¡f xUtU« K¬tuɱiy.
 
  1. J¬òW¤jȬ g±ntW Ãiyf´ (fhy§f´)
 
  1. ».¾. 98 Kj± ».¾. 168 tiu
 
,ªj¡ fhy¤½± “IªJ e±y uh#h¡f´” v¬W m¿a¥g£ltDZ ü®th our¬/ M½Ça¬/ kh®nfhµ mǽíµ/ mªnjhÅaµ gaµ M»a K¡»akhd uh#h¡f´ murh©ld®.  ,t®fˬ M£¼ fhy¤½± vªj »¿µjtD« Ã%¾¡f¥glhj F¦w¢ rh£Lfˬ mo¥gilƱ ifJ br­a¥glnth/ j©o¡f¥glnth ,±iy.  Mdh± ifJ br­a¥gL«nghJ »¿µjt®f´ ,naRɬ nkY´s j§f´ ÉRthr¤ij¡ ifÉl nt©L«.  mj¦F kW¤jh± uh#h¡f´ mt®fS¡F kuz j©lid bfhL¤jd®.
 
  • ,naR »¿µJɬ rnfhju¬ ah¡nfh¾¬ (kh¦F 6 : 3) kuz¤½¦F¥ ¾¬ vUrny« rigƬ jiytuhf gÂah¦¿a ¼Änah¬/ jdJ ÉRthr¤ij¡ ifÉl kW¤jgoah± ».¾. 107-± ,u¤j rh£¼ahf bfh±y¥g£lh®.
 
  • mnef rig¥ nghjf®f´ (m¥nghµjy®fˬ Ó\®f´) ,u¤j rh£¼ahf kǤjd®. ¼yuJ bga®f´ ¾¬tUkhW.
 
  • ÓÇahÉY´s mª½nah»ah g£lz¤½¬ rig¤ jiytuhf ,Uªj ,¡ndÎaµ v¬gt® tdÉy§Ffˬ k¤½Æ± år¥g£L ».¾. 117-± bfh±y¥g£lh®.
 
  • M¼ahɬ ¼Ä®dh gF½Æ± rig¤ jiytuhf fhz¥g£l ghÈfh®¥ (Polycarp) v¬gt® ¾u¼¤½bg¦w rig¤ jiyt® Mth®. m¥nghµjy®fˬ fhy¤½¦F¥ ¾¬ F¿¥ghf nahth¬ m¥nghµjyD¡F¥ ¾¬ rigia el¤½dh®. mt® ifJ br­a¥g£L ÉLjiyahf nt©Lbkű ,naRit öΡf t¦òW¤j¥g£lh®.  Mdh± mt® g½yhf “86 tUl§fshf mtU¡fhf th³ªnj¬ mt® vd¡F vªj¤ Ô§F« br­ahk± e¬ikna br­jh®.  m¥go¥g£l v¬ M©ltU«/ ,u£rfUkhd ,naRit v¥go kWjÈ¥ng¬” v¬W T¿dh®.  mt® ,²Éjkhf g½±T¿ajh± mtiu cÆnuhnl vǤjd®.
 
  1. ».¾. 161 Kj± ».¾. 180 tiu
 
    kh®¡µ m®Èaµ v¬gt® ,ªj¡ fhyf£l¤½± nuhĬ uh#hthf ,Uªjh®.  ,t® Ú½ ü± vGJ« M¼Ça®fS´ xUt®.  »¿µjt®fis Äfî« bfh^ukhf J¬òW¤½at®.  ,t® fhy¤½± MÆu¡fz¡fhd »¿µjt®f´ jiy bt£l¥g£L«/ Éy§FfËl¤½± år¥g£L« bfhiy br­a¥g£ld®.
 
  • ,u¤j rh£¼ #µo¬/ xU fhy¤½± j¤Jt …hÅahf ,Uªjh®. ,naRit v¦W¡ bfh©L ÉRth¼ahd ¾¬d® xU ¼wªj »¿µjt ÉRthr fh¥ghsuhf fhz¥g£lh®. mt® (Apologias) “m¥ghsÍahµ” mjhtJ »¿µjt ÉRthr¤ij¥ ghJfh¤j± v¬gij¥ g¦¿ vG½dh®.  ,t® ».¾. 166-± nuhk eh£o± jiy J©o¡f¥£L bfhiy br­a¥g£lh®.
 
  1. ».¾. 180 Kj± ».¾. 310 tiu
 
kh®¡fµ m®Èaµ uh#hɬ kuz¤½¦F¥ ¾¬ ».¾. 202 tiuÆY« gyk¦w ¼y nuhk uh#h¡f´ fhz¥g£ld®.  Mdh± ».¾.202-± br¥oÄaµ brtwµ (Septimius Severus) uh#hthdh®.  mt® ».¾. 211 tiuÆY« v»¥½± gy »¿µjt®fis¡ bfh¬wh®.  XÇA¬ v¬w ,iwÆa± t±YeǬ (202) jªijahd mby¡µrhª½Çahɬ ÈnahÃjhµ v¬gt® ,¡fhy¤½¬ K¡»akhd ,u¤j rh£¼ Mth®.
 
».¾. 211-¡F¥ ¾¬ Rkh® 40 tUl§f´ rigahdJ m½fkhf J¬òW¤j¥glɱiy.  moikfis¤ jÉu k¦w v±yh ÉRth¼fS« fh®¡f±yh (».¾.211-217) v¬w k¬duh± Fok¡fshf m¿É¡f¥g£ld®.  ,ªj¡ FoíÇik »¿µjt®fS¡F ÄFªj ¾unah#dkhf mikªjJ.  Mdh± nlÎaµ (».¾. 249-252) vD« uh#hɬ fhy¤½± Û©L« ga§fukhd J¬òW¤j± Mu«gkhdJ.  t±nyÇa¬ vD« uh#h ».¾.257-± fh¤njh÷ v¬w ,l¤½± rig¤ jiytuhf fhz¥g£l ir¥Ça¬ v¬gtiu¡ bfhiy br­jh¬.
 
lnah¡Ëaµ k¦W« mtD¡F¥p ¾¬ tªj uh#h¡fˬ eh£f˱ J¬òW¤j± m½ga§fukhdjhf ,UªjJ.  (».¾. 303-310).  ntjhfk¤½¬ ¾u½f´ k¦W« rig f£ol§f´ ahî« vÇ¡f¥g£ld.  ¼y rig¡ f£ol§f´ m½Y´s ÉRth¼fnshL cÆUl¬ nr®¤J vÇ¡f¥g£ld.  lnah¡ËÎaµ uh#hî¡F¥ ¾¬ ».¾. 305ÈUªJ MW tUl§f´ fnyÇaµ k¦W« fh¬µlh¬oaµ vD« uh#h¡f´ J¬òW¤jiy¤ bjhl®ªjd®.
 
fh¬µlh¬il¬ v¬gt® fh¬µlh¬oaµ v¬gtǬ kf¬.  ,t® jdJ jªijíl¬ nr®ªJ njr¤ij M£¼ br­jt®.  ,ªj¡ fhy¤½± fh¬µl¬il¬   xU »¿µjtdhf fhz¥glɱiy.  vÅD« mt® ».¾. 313-± “bghW¤J¡ bfh´S« f£lis (Edict of Toleration)” x¬iw tH§»dh®.  ,ªj¡ f£lisah± »¿µjtkhdJ r£l ß½ahd kjkhf m§ÑfÇ¡f¥g£lJ.  nuhk khfhz¤½± »¿µjt® Muhjid mDk½¡f¥g£lJ.  mjdh± J¬òW¤j± Fiwa Mu«¾¤jJ.  rig tuyh¦¿¬ K¡»akhd ½U¥g§f˱ ,Jî« x¬whF«.
 
  1. »¿µjt cgnjr¤½¬ ts®¢¼
 
                   m¥nghµjy®fˬ fhy¤½± ÉRth¼f´ j§fsJ ÉU¥g§fis¡ f®¤jU«/ uh#hîkh»a ,naR»¿µJî¡F m®¥g¤J thH ngh½¡f¥g£ld®.  Mdh± ,ªj¥ ¾ªija fhyf£l¤½± m¥nghµjy® nfh£gh£L m¿¡ifƬ mo¥gilƱ ÉRth¼fˬ ÉRthrkhdJ fhz¥g£lJ.  »¿µjt cgnjr¤ij¥ ngh½¡F« ghlrhiyf´ ÃWt¥g£ld.  _¬W K¡»a ghlrhiyf´ ÑnH bfhL¡f¥g£L´sd.  ò½a v¦gh£L ò¤jf§fˬ r£l ß½ahdxG§F (ÉRthr¤½¬ r£l«) Rkh® ».¾.300-± j¦nghJ´s toɱ m§ÑfÇ¡f¥g£lJ. (mjhtJ ò½a V¦gh£L ü±f´ bjhF¡f¥g£ld).
 
  1. my¡µrhª½Çahɬ ghlrhiyf´ (».¾. 180)
 
my¡µrhª½Çah v¬gJ v»¥½Y´sxU efu«.  ».¾. 180-± gy »¿µjt cgnjr ghlrhiyf´ m§F fhz¥g£ld. j¤Jt …hÅahfî« M¼Çauhfî« fhz¥g£l ghªnjdµ v¬gt® Kj± ghlrhiyia ÃWÉdh®.  my¡µrhª½ÇahÉY´s »Ëbk¬£ v¬gt® (».¾. 150 – ».¾. 215) mtU¡F¥ ¾¬ ,jid¡ ftŤjh®.  »¿µjt® ÉRthr¤ij¡ fh¥gij¥ g¦¿a gy ò¤jf§fis ,t® vG½dh®.  XÇA¬ v¬gt® ,ªj ghlrhiyƬ ¼wªj ntj t±Ye® Mth®.
 
  1. M¼ah gF½Æ± fhz¥g£l ghlrhiyf´
 
,u©lh« ü¦wh©o± M¼ahɬ gF½Æ± (JU¡») gy cgnjr ghlrhiyf´ fhz¥g£ld.  InuÅaµ v¬gt® ,ªj ghlrhiyƬ ntj t±Yeuhfî«/ vG¤jhsuhfî« fhz¥g£lh®.  mt® ¾uh¬µ eh£o¦F¢ br¬W »¿µjt ¾\¥ v¬D« bghW¥ig¥ bg¦wh®.  Mdh± ».¾. 200-± ,u¤j rh£¼ahf bfhiy br­a¥g£lh®.
 
  1. tl M¥¾Ç¡fhÉY´s ghlrhiyf´
 
,ªj¥ gF½Æ± fhz¥g£l »¿µjt cgnjr ghlrhiyf´ jkJ ½wik th­ªj vG¤jhs®fsh± Inuh¥ghɬ cgnjr§f´ k¦W« ,iwÆa± fU¤J¡fis xG§FgL¤½aJ.  bl®£L±Èa¬ (».¾. 160 – 220) k¦W« ¾\¥ ir¥¾Ça¬ vD« »¿µjt¤ jiyt® M»nah® ,¥ghlrhiyfˬ ¼wªj ntj tyYe®fshf És§»d®.
 
  1. J® cgnjr¤½¬ Mu«g«
 
                   rigahdJ btËna J¬òW¤j¥g£lij¥ nghy c´ËUªJ« ¼y J® cgnjr§fËdh± c©lhd jh¡Fj±fisí« rª½¡f ne®ªjJ.  m¡fhy¤ija ¼y J® cgnjr§f´ ¾¬tUkhW:
 
  1. ehµ£o¼!« (Gnosticism)
 
“eh¼µ” (Gnosis) vD« »nu¡f gj¤½ÈUªJ ,J miH¡f¥g£lJ.  ,j¬ bghU´ “m¿î” v¬gjhF«.  ¼Änah¬ v¬gtuh± ,J bjhl§f¥g£lJ.  (bk­ ÉRth¼ m±y – m¥. 8 : 20-24).  ,t®f´ mnef ¼W bj­t§fis e«¾d®.  ntj trd§fS¡F¤ jtwhd És¡f§fis mˤjd®.
 
  1. v¾nahÅ!« (Ebionism)
 
v¾nahÅa®f´ ViHahd ôj »¿µjt®f´ Mt®.  ,ªj th®¤ijahdJ “ViH” v¬w v¾nua bghU´ bfh©l th®¤ijÆÈUªJ mik¡f¥g£lJ.  mt®f´ ôj r£l« k¦W« gH¡ftH¡f§fis¡ f£lha¥gL¤½dh®f´.  go¥goahf ,u©lh« ü¦wh©o¬ ,W½Æ± ,t®fˬ nghjidf´ mʪJ nghdJ.
 
  1. kh¡nfa¬µ (Manicheans)
 
“khÅ” v¬w bg®¼ahÉY´s xUtuh± ,J ÃWt¥g£lJ.  ,ªj J® cgnjr« mtuJ bgaiu¤ jGÉ khÅ¡nfa¬µ (khÅ¡µ) v¬wiH¡f¥g£lJ.  j§f´ th³¡if ÛJ »¿µJî¡F´s m½fhu¤ij ,t®f´ ÃuhfǤjd®.  vdnt j§f´ ÉU¥g« nghy Jwî th³¡ifia¡ fil¾o¤jd®.
 
,ªj J® cgnjr§f´ rigƱ fhz¥g£lhY«/ bk­ ÉRth¼f´ v¥nghJ« ntjtrd¤ij e«¾/ mj¬ tÊel¤J« m½fhu¤½¦F f£L¥g£L ,naR »¿µJit Muh½¤jd®.  .,jdh± rigahdJ v©Â¡ifƱ ts®ªJ òJ ,l§f˱ guÉaJ.
 
 
III.  mur®fˬ Mjuî bg¦w rig (».¾. 313 – 476)
 
                   ,ªj fhyf£l¤½± rigahdJ Äf K¡»a¤Jt« th­ªjjhf nuhk khfhz¤½± fhz¥g£lJ.  ,¡fhy¤½± »¿µjt« xU njr kjkhf m§ÑfÇ¡f¥g£lJ.
 
  1. ».¾. 312 Kj± 337 tiu rigƬ Ãiy
 
                   fh¬µl¬il¬ v¬gt® ,¡fhy¤½± nuhk k¬duhf¡ fhz¥g£lh®.  ».¾. 312-± mt® »¿µjtdhf ,±iy v¬whY« »¿µjt¤½¬ xU e©guhf¡ fhz¥g£lh®.  ,t® nuhk eh£o¦F btËna c´s ıÉa¬ ¾Ç÷ (Milvian Bridge) vD« ,l¤½± ».¾. 312-± jdJ v½Çahd kh¡µr¬oaµ v¬gtU¡F v½uhf í¤j¤½¦F¢ br¬wh®.  tÊƱ mt® xU ¼Yit¡ fh£¼ia thű gh®¤jh® vd¡ T¿dh®.  ¾¬d® ngh®bjhL¤J bt¦¿ bg¦wh®.  vdnt ¼Yit¡ fh£¼ah± jh¬ bt¦¿ bg¦wjhf e«¾dh®.  í¤j¤½± bt¦¿ bg¦w ¾¬ “bghW¤J¡ bfh´S« f£lis” (r»¥ò¡ f£lis) v¬gij ».¾. 313-± m¿É¤jh®.  ,jdh± rigƱ J¬òW¤j± X­ªjJ.  ,t® xU bgÇa gy« th­ªj k¬duhf ».¾. 323-± ½f³ªjh®.  jdJ jÅ¥g£l th³¡if rÇahf¡ fhz¥glɱiy.  vdnt jhkjkhf/ jdJ kuz¤½¦F¢ r¦W K¬ »¿µjtuhf kh¿/ …hdµehdK« bg¦W¡ bfh©lh®.
 
  1. nuhk mur Mjuth± »¿µjt¤½¬ ÛJ c©lhd e±y Éisîf´
 
mtuJ M£¼Æ± rigahdJ jdJ th­¥òfisí« cÇikfisí« mDgɤjJ.  mnef nuhk mYty®f´ gjÉ ca®î bgw »¿µjt®fshf kh¿d®.  »¿µjt« nuhk mu¼¬ mYtyf kjkhf¡ fhz¥g£lJ.  eh£L k¡fˬ bgh¡»\¤½ÈUªJ rig¡F gz cjÉ »il¤jJ.  rig CÊa®f´ j§f´ r«gs¤ij mu¼lÄUªJ bg¦wd®.  ».¾. 321-± fh¬µlh¬il¬ …hƦW¡»Hikia muR ÉLKiw ehshf m¿É¤jh®.  mjdh± k¡f´ njtid Muh½¡f th­¥ò »il¤jJ.
 
ntjhfk« k¦W« »¿µjt¤½¬ jh¡f¤½dh± nuhk uh÷a¤½¬ mndf r£l§f´ »¿µjt nghjidfS¡F V¦g kh¦¿aik¡f¥g£ld.
 
cjh:  ¼YitƱ miwj± jilbr­a¥g£lJ.  ¼YitahdJ nuhk®fˬ j©lid bfhL¡F« xG§fhf¡ fhz¥g£lJ.  ,naR »¿µJ ¼YitƱ kǤjjh± mªj Kiw xÊ¡f¥g£lJ.  nkY« moik¤jd Kiw kh¦¿aik¡f¥g£lJ.  ,jdh± moikf´ j§fis¡ bfhLikahf el¤J« v#kh¬fis¡ F¿¤J Ú½k¬w¤½± KiwÆl KoªjJ.  ,it nuhk mu¼± »¿µjt¤½¦F¡ »il¤j bt¦¿Æ¬ ¼y e±y ga¬f´.  (m²Éj moikf´ cÇikfns ,¬W “bjhÊyhs® cÇik” vd bjhʦr§f§fsh± tÈíW¤j¥gL»¬wd.  bjhÊyhs® cÇikia tÈíW¤Jnth®/ mjid¥ bg¦W¤ju fhuzkhd »¿µjt¤ij kw¥gJ V¬ vd òÇaɱiy[).
 
  1. »¿µjt bt¦¿Æ¬ v½® Éisîf´
 
»¿µjt bt¦¿Æ¬ Éisthf nuhk nguuR xU »¿µjt ehlhf kh¿aJ.  ,jdh± gy v½®kiw Éisîf´ V¦g£ld.  »¿µjt ,u¤j rh£¼fˬ bga®f´ ¾w kj bj­t§fS¡F¢ N£l¥g£lJ.  ,u¤j rh£¼f´ òÅj®fshf ».¾. 405-± Muh½¡f¥g£ld®.  ½ahdh njÉƬ (m¥. 19) Muhjid¡F¥ g½yhf ,naRɬ jh­ kÇahis Muh½¡F« gH¡f« c©lhdJ.  rigahdJ cyf¤½¦nf¦wthW kh¿aJ.  MSif br­gt®fˬ jait¥ bgw mÉRth¼fS« rigƬ m§f¤½d®fshf kh¿d®.
 
  1. fh¬µlh¬oneh¾´ g£lz« mik¤j± (».¾. 324 – 330)
 
fh¬µlh¬il¬ jdJ jiyefu¤ij nuhÄÈUªJ kh¦¿dh®.  mt® ,U xL§»a ne®tÊahf mikªj Inuh¥gh k¦W« M¼ahɬ rª½¥ghf mikªj »nu¡f igrh¬oa g£lz¤ij¤ jdJ ò½a jiyefukhf¤ bjǪJ bfh©lh®.  fh¬µlh¬il¬ v¬w jdJ bgaiu mo¥gilahf¡ bfh©L mªj¥ g£lz¤½¦F fh¬µlh¬oneh¾´ (fh¬µl¬il¬ g£lz«) vd¥ bgaÇ£lh®.  (j¦nghija bga® JU¡»ÆY´s ,µlh¬ò±).  ,§F v²Éj ¼iyí« mt® it¡fɱiy.
 
jiyefiu mik¤j¾¬ uh#hî«/ fh¬µlh¬oneh¾´ »¿µjt jiytU« (¾\¥) x¬w¬ g¡f¤½± x¬whf¤ j§»d®.  ,¡fhy¤½± nuh« k¦W« fh¬µlh¬oneh¾´ v¬w ,U ,l§f´ kj K¡»a¤Jtkhdjhf kh¿aJ.  nuh« g£lz« mj¬ k¬d¬ th³ªj fh¬µlh¬oneh¾is É£L btF öu¤½± fhz¥g£ljh±/ m½¬ »¿µjt¤ jiyt®/ k¬dǬ neuo f£L¥gh£oÈUªJ Éy» fhz¥g£lh®.  Mdh± fh¬µh¬oneh¾Ë± ,Uªj rigí«/ mj¬ jiytU«/ k¬duh± Äfî« c¬Å¥ghf¡ ftÅ¡f¥g£L¡ f£L¥gL¤j¥g£ld®.  ».¾. 337-± fh¬µlh¬il¬ kǤJ¥ nghdh®.
 
  1. B. ».¾. 337 Kj± 476 tiu – rigƬ Ãiy
 
nuhk k¬d¬ fh¬µl¬ilŬ kuz¤½¦F¥ ¾¬ nuhk uh÷a« Ó®Fiya¤ Jt§»aJ.  ».¾. 395-± nuhk uh÷akhdJ ,u©lhf¥ ¾Ç¡f¥g£lJ.  »H¡f¥ gF½ »nu¡f rh«uh÷a« v¬W« nk¦F gF½ y¤Ô¬ rh«uh÷a« v¬W« miH¡f¥g£lJ.  fh¬µl¬il¬ uh#hî¡F¥ ¾¬ tªj k¬d®f´ mu¼a± k¦W« xG¡f É\a§f˱ Äf nkhrkhd ÃiyƱ ,Uªjd®.  nuhk uh÷akhdJ gy tUl§fshf¢ rkhjhdkhf¡ fhz¥g£ljh± k¡f´ í¤j« br­í« gH¡f« ,±yh½Uªjd®.  Mdh± mt®fˬ v½Çahd g®ngÇa®f´ (Barbarians) rßu ¾ufhukhf cW½íl¬ fhz¥g£ld®.  nuhĦF¤ bjhiyɱ mikªj nuhk gF½f´ ¾uh§µ (Franks) k¦W« n!¡\¬µ (Saxons) vD« k¡fsh±  ¾o¡f¥g£lJ.  Mfnt Äf¥guªj nuhk uh÷a¤½¬ M£¼ v±iy ¼W¤J ¼¿a njr« MdJ.
 
,ªj¡ fhy¤½¬ rig¤jiyt®f´ fh¬µl¬ilŬ fhy¤½± ,UªjijÉl Äf¥ bgy« th­ªjt®fsht®.  nk¦F gF½Æ± nuhk rig¤jiyt® (ngh¥) Äfî« k½¥ò bg¦¿Uªjh®.  ».¾. 381-± fh¬µlh¬oneh¾´ Mnyhrid¢ r§f« fhy¤½¬ nghJ nuh« òf³th­ªjjhfî«/ fh¬µlh¬oneh¾´ g£lz« ,u©lh« ÃiyƱ K¡»a¤Jt« cilajhfî« fhz¥g£lJ.
 
m¥goÆUªjhY« nk¦F nuhk khfhz« jdJ mu¼a± gy¤ij ,Hª½UªjJ.  ».¾. 476-± nk¦F khfhz mu¼¬ gy« xU Koî¡F tªjJ.  Mdh± »H¡F uh÷akhdJ ».¾. 1453 tiuÆY« mur M£¼ia¤ bjhl®ªjJ.
 
  1. C. cgnjr th¡Fthj§fS« – rig Mnyhrid r§f§fS«
 
                   ,ªj¡ fhy¤½± rig »¿µjt nghjid F¿¤J gy ntj th¡Fthj§fis (r®¢ir) rª½¤jJ.  ¼y rka§f˱ ÉthjkhdJ rigƬ mµ½ghu¤ijí« mir¤jJ.  v¥goahÆD« rig¤jiyt®fˬ Mnyhrid¡ T£l« thÆyhf mj¦F Koîf£l¥g£lJ.
 
  1. VÇa¬ nghjid FH¥g«
 
».¾. 318-± my¡µrhª½Çahɬ rig¤ jiyt® VÇaµ v¬gt® ½Ç¤Jt¤ij¡ F¿¤J¡ nf´É vG¥¾dh®. mt® ½Ç¤Jt¤ij e«gɱiy.  Mdh± m¤jnd¼aµ v¬D« my¡µrhª½Çahit¢ rh®ªjt® VÇa̬ fU¤ij kW¤jh®.  m¤jnd¼aµ ¾jhnthL FkhuD« ä½akhdt® v¬gijí«/ »¿µJɬ bj­åf¤ j¬ikiaí«/ Fkhu¬ ä½akhf ,U¡»wt® v¬gijí« cW½gL¤½dh®.  ,jid Koî¡F¡ bfh©L tu ».¾. 325-± fh¬µl¬il¬ v¬gt® »¿µjt jiyt®fis Mnyhrid¡ T£l« x¬¿¦F ie¼ahɱ (Nicea) miH¤jh®.  fLikahd Éthj¤½¦F¥ ¾¬ m¤jndÎaµ v¬gt® mitƬ bgU§T£l¤jhiu VÇa̬ nghjidia Éy¡»ÉL« tifƱ bjËîgL¤½dh®.  mtuJ j®¡f§f´ T£l¤jh® midtuhY« x¥ò¡ bfh´s¥glɱiy.  Vbdű ca®Fy k¡f´ ¼yǬ Mjuî VÇaR¡F ,UªjJ.  v¥goÆU¥¾d« m¤jnd¼aµ v¬gtǬ kuz¤½¦F¥ ¾¬ (».¾. 373) ½Ç¤Jt¤ij¡ F¿¤j mtuJ fU¤J x¥ò¡ bfh´s¥g£lJ. mjdh± »¿µJɬ bj­åf¤Jt« c©ik vd Ã%¾¡f¥g£L/ ngh½¡f¥g£lJ.
 
  1. m¥bgh±ÈndÇa¬ Éthj« (nghjid)
 
,naR kÅj¬ m±y.  Mdh± mt® KGikahf bj­t¤j¬ik k£L« bfh©lt® vD«   nghjidia ynth½¡nfahÉY´s rig¤ jiyt® m¥bgh±ÈndÇa¬ (».¾. 360) v¬gt® bfh©oUªjh®.  Mdh± rig¤jiyt®f˱ mnef® ,jid kW¤jd®.  fh¬µlh¬oneh¾´ v¬D« ,l¤½± ».¾. 381-± eilbg¦w MnyhridƱ ,ªj J® cgnjrK« xÊ¡f¥g£lJ.  ,naR kÅj¤ j¬ikí«/ ,iw¤ j¬ikí« gÇóuzkhf xU§»izªj “,iwkf¬” vd Ã%¾¡f¥g£lJ.
 
  1. bgnyÍa¬ Éthj« (nghjid)
 
bgnyÍa¬ vD« rªÃah¼ ».¾. 410-±/ eh« ekJ ght Rght¤ij MjhÄlÄUªJ bgwɱiy v¬W T¿dh®.  m¥. gî± v¬gtU¡F¥ ¾¬ njh¬¿a ¼wªj ntj t±Ye® mfµo¬ v¬D« ò¤½kh¬ ,jid v½®¤jh®.  Mjh« v±yh kÅjFy¤½¦F« ¾u½Ã½ahf¡ fhz¥g£ljh± MjhĬ ght¤½dh± v±yh kÅjD« ght¤½¦F£g£lh¬ vd mfµo¬ rh½¤jh®.  f®¤nj÷ v¬D« ,l¤½± ».¾. 418-± elªj MnyhridƱ gnyÍa¬ Éthj« xÊ¡f¥g£lJ.
 
  1. D. ,¡fhy¤½¬ K¡»a¤ jiyt®f´
 
  1. m¤jnd¼aµ (».¾. 296 – 373)
 
,t® ½Ç¤Jt« v¬w cgnjr¤ij c©ik vd Ã%¾¤jh®. mtuJ ÉRthr¤½¦fhf IªJ Kiw ¼iw it¡f¥g£lh®.  ,W½Æ± rkhjhdkhfî« kÇahijílD« kǤjh®.  ½Ç¤Jt¤ij¡ F¿¤j mtuJ fU¤J x¥ò¡ bfh´s¥g£lJ.
 
  1. m«ònwhµ (».¾. 340 – 397)
 
,t® m½f ,iwÆa± go¥ò m¿î ,±yhjt®; rig¤ jiytuhf bjÇî br­a¥g£lt®.  ½nahnlh¼aµ v¬D« bfh^u k¬did mj£L« tifƱ ijÇakhdtuhf¡ fhz¥g£lh®.  mndf »¿µjt ò¤jf§fS¡F ,t® M¼Ça® Mth®.
 
  1. #h© »¿n!hµ£w« (».¾. 345 – 407)
 
».¾. 398-± fh¬µlh¬oneh¾´ rig¤ jiytuhf ,t® fhz¥g£lh®.  ,t® jdJ ng¢rh¦wȬ fhuzkhf ”j§fth­” (The Golden Mouth) v¬wiH¡f¥g£lh®.  ,t® ntjhfk¤ij¢ ¼w¥ghf Éah¡»ahd« br­í« ½wik th­ªjt®.
 
 
 
  1. b#nwh« (».¾. 340 – 420)
 
,t® y¤Ô¬ jiyt®fS´ m½f go¥g¿î cilat®.  jdJ ÉRthr¤½¦fhf cyf nk¬ikia¤ Jwªjt®.  vUrnyı M¼uk« x¬iw¡ f£o m½± gy tUl§f´ th³ªjh®.  mndf ò¤jf§fis ,t® vG½í´sh®.  ntjhfk¤ij y¤Ô¬ ghi\Ʊ bkhÊ bga®¤jJjh¬ ,tuJ K¡»a ntiy. (y¤Ô¬ t±nf£) ,tuJ bkhÊ bga®¥ò nuhk¬ f¤njhÈ¡f®fsh± V¦W¡ bfh´s¥g£lJ.
 
  1. mfµo¬ (».¾. 354 – 430)
 
,t® tl M¥Ç¡fhɱ ¾wªjt®. jh­ nkhÅfhɬ jh¡f¤jhY« gîȬ Ã%g§fis¥ go¤jgoahY« jdJ K¥g¤J _¬wh« ta½± »¿µjtuhdh®.  ».¾. 395-± tl M¥Ç¡fhÉY´s Ï¥ngh vD« ,l¤½± rig¤ jiytuhdh®.  m¥nghµjydh»a gî±-¡F¥ ¾¬ ,t® xU ¼wªj ntj t±Yeuhf¡ fhz¥g£lh®.
 
  1. nkhdhµo¼r¤½¬ vG¢¼ (JwÉ kl§fˬ vG¢¼)
 
                   ,¡fhy¤½± rig bkJthf »¿µJɬ cgnjr« k¦W« ntjhfk¤ij É£L Éy»aJ.  rigahdJ cyf kakh¡f¥g£lJ.  rigia mj¬ bk­ cgnjr¤½¦F´ it¡F«goahf ¼y »¿µjt®f´ Ka¦¼¤jd®.  ,ªj Ka¦¼na Jwî kl§fˬ Mu«g¤J¡F¡ fhuzkh­ mikªjJ.
 
                   ‘nkhdhµo¡’ ,a¡f« v»¥½± Jt§»aJ.  ».¾. 320-± M¬wÅ v¬gt® Kjyhtjhf ,jid µjh¾¤jh®.  ,J v»¥½ÈUªJ »H¡F rigfS¡F¥ guÉaJ.  Inuh¥ghɱ ,J Äf bkJthf¥ guÉaJ.  ¼y JwÉf´ j§fis rKjha¤½ÈUªJ Éy¡»¥ ghJfh¤J¡ bfh´tj¦fhf µö¾fis¡ f£o mj¬ nk± t¼¤jd®.
 
 
  1. k¤½a fhy rig (». ¾. 476 – 1453)
 
                   ».¾. 476-± nk¦F nuhk rh«uh÷a« å³¢¼ailªjJ.  nuhĬ mu¼a± gy« ,±yhk¦nghdhY«/ kj¤½¬ tYthd jh¡fkhdJ nuhĬ tlgF½Æ± bjhl®ªJ ¼w¥ghf¡ fhz¥g£lJ.
 
  1. ngh¥ m½fhu¤½¬ ts®¢¼
                   Iªjh« ü¦wh©o± y¤Ô¬ rigahdJ mj¬ jiytiu “m¥gh” v¬w bghU´gL« “g¥gh” v¬w y¤Ô¬ th®¤ijƬgo “ngh¥” v¬W miH¡f¤ Jt§»aJ.  ,ªj “ngh¥” v¬gt® ngJUɬ tÊ tªjt® vd fUj¥g£lh®.  (Mdh± ntjhfk¤½± m¥nghµjy¤Jt« ¾wU¡F¡ flªJ br±yɱiy)  nuhĬ mu¼a± gy« eh£o± ,±yhk± nghdjh± eh£L k¡fËl¤½Y« m©il eh£L k¡fËl¤½Y« ngh¥¾¦F m½f m½fhuK« br±th¡F« »il¤jJ.  mu¼a± N³Ãiy cW½a¦¿Uªj ngh½Y« rigf´ nuhı Äf gy« th­ªJ fhz¥g£lJ.  k¡f´ j§f´ KG e«¾¡ifiaí« rigƱ it¡f ,J fhuzkhf mikªjJ.
 
                   “fh¬µl¬ilŬ jhd«” (Donation of Constantine) v¬w g¤½u¤ij nuhk rigahdJ btËÆ£lJ.  ,ªj nghÈ g¤½ukhdJ Kjyh« ¼±btµl® (».¾. 314 – 355) nuhk ¾\¥ò¡F fh¬µl¬il¬ k¬duh± nuhk khfhz« KGtJ« bfhL¡f¥g£lJ v¬W F¿¥¾£lJ.  ,jid mnef k¡f´ e«¾ nuhĬ Ûjhd ngh¥¾¬ MSifia v¦W¡ bfh©ld®.  vJthÆUªjhY« ¾¦fhy¤½± ,¥g¤½u« nghÈahdJ vd Ã%¾¡f¥g£lJ.  vbdű y¤Ô¬ ntjhfk¤½± c´s ¼y nk¦nfh´f´ ,ªj¥ g¤½u¤½± ml§»ÆUªjJ.  (fh¬µlh¬ilŬ fhy¤½± y¤Ô¬ ntjhfk« fhz¥glɱiy. Mfnt ,ªj¥ g¤½u« c©ikahfnt fh¬µl¬il¬ k¬duh± vGj¥glɱiy vd ÃUgzkhdJ).
 
                   ¼y ¼¦wur®f´ ngh¥ig v½®¤jd®.  vÅD« ngh¥¾¬ m½fhu« nknyh§» fhz¥g£lJ.  ».¾. 850-1050-¡F ,ilna ¼y ngh¥òf´ bgyk¦W nkhrkhdt®fshf ,Uªjd®.  ».¾. 1054-± rigƱ xU ¾Çî V¦g£L nk¦F rig v¬W« (f¤njhÈ¡f®f´)/ »H¡F rig (M®¤njhlh¡µ) v¬W« ,u©lhf¥ ¾ÇªjJ.  nuhı fhz¥g£l ngh¥¾¬ m½fhu¤½¦F¡ ѳ¥g£l rig nuhk f¤njhÈ¡f rig (y¤Ô¬) vdî«/ k¦bwh¬W M®¤njhlh¡µ rig (»nu¡f«) mjhtJ/ ntj ó®tkhd e«¾¡ifíila rigahfî« fhz¥g£lJ.  (“M®¤njhlh¡µ” v¬gj¦F C©ikahd m±yJ rÇahd e«¾¡if v¬gJ bghU´).  ϱl® ¾uh©£ vD« ngh¥¾¬ M£¼Æ± ngh¥¾¦F Äf m½fkhd gy« »il¤jJ (ngh¥ »ÇbAhÇ VII).  ,t® »¿µjt FUkh®fˬ xG¡f be¿fis ca®¤½dh®. nkY« »¿µjt ngh¥ghf ÃaÄ¡f¥gLgt®/ Ãakd¤J¡F milahskhf murÇlÄUªJ br§nfh± bgW« tH¡f¤ij Ú¡»dh®.  mt® murh§f¤½¬ m½fhu¤ij¥ ngh¡F«goahf ,ij¢ br­ahk± khwhf murh§f« v¬gJ ngh¥ k¦W« rig¡F¡ ѳ¥g£L ,U¡f nt©L« vd ,ij¢ br­jh®.  ,J ngh¥¾¦F« uh#hî¡FÄilna ¾u¢ridia cUth¡»aJ.
 
                   bA¬¿ IV (eh¬fh« bA¬¿)  v¬w uh#h b#®k¬ Ma®fˬ nk±k£l jiyt®fis miH¤J ngh¥¾¬ m½fhu¤ij Ú¡Ftj¦F Mjuî bjÇÉ¡F«go f£lha¥gL¤½dh®.  m¥bghGJ ngh¥ghf ,Uªj ÏÇnAhÇ-VII (ϱl®¾uh©£) v¬gt® uh#hit gjÉÆÈUªJ Ú¡»dh®.  Mfnt bA¬¿ cjÉa¦wtuhdh®.  mt® tl ,¤jhÈƱ c´s fndhrh v¬D« ,l¤½± Û©L« ngh¥¾¦F¤ j¬id¡ ѳ¥gL¤J«go ».¾.1077-± br¬wh®.  Mdh± Éiuɱ bA¬¿ Û©L« M£¼ia¥ ¾o¤jh®.  ngh¥¾¦F v½uhf í¤j« g©Â mtiu nuhik É£L¤ Ju¤½dh®.  ngh¥ jh¬ gjÉÆHªJ Xo xʪJ th³ifƱ kǤJ¥ nghdh®. 
 
                   ngh¥ _¬wh« ,¬ndhbr¬£   (1198 – 1216) gy« th­ªjtuhf ,Uªjh®.  mt® ,§»yhª½Y´s #h© v¬w k¬did¥ gjÉ Ú¡f« br­jh®.  Mu«g ü¦wh©Lf˱ gy cW½ahd v½®¥òfS« ngh£ofS« ngh¥òf´ k¦W« uh#h¡fS¡F ,ilna fhz¥g£lJ. ngh¥¾¬ fhy¤½± ¼y ntisf˱ xnu ,l¤½± ,U ngh¥òf´ j§f´ gjÉ¡fhf xUtU¡bfhUt® r©ilÆ£l tuyhW« c©L.  (1046-bgdo¡£ Ix/ ¼±btµl® III/ ÏÇbAhÇ VI).
 
  1. y¤Ô¬ k¦W« »nu¡f rig ¾Çj± (».¾. 1054)
 
                   y¤Ô¬ rig nuhik ikakhf¡ bfh©oUªjJ.  »nu¡f rig fh¬µlh¬oneh¾´ v¬w ,l¤ij ikakhf¡ bfh©oUªjJ.  ,t®fËilna mu¼a± k¦W« ntjnghjid ß½ahd ¼y ntWghLf´ ,Uªjd.  y¤Ô¬ rigahd FUkh®fˬ ½Ukz¤ij mDk½¡fɱiy.  Mdh± »nu¡f rigƱ m²Éj jilnaJ« ,±iy.  nuhk rigƱ òË¥¾±yhj m¥g« ga¬gL¤j¥g£lJ.  mnj ntisƱ rhjhuz m¥g« »nu¡f rigƱ ga¬gL¤j¥g£lJ.  ».¾. 1054-± nuhı c´s ngh¥¾¬ öJt® fh¬µlh¬oneh¾´± öa n\h¾ahɬ Õl¤½± òw«gh¡Fj±(rig Éy¡f«)  f£lisia it¤jh®.  ,j¦F¥ g½± elto¡ifahf »nu¡f rig¤ jiyt®f´ nuhĬ ngh¥igí«/ ngh¥¾¦F¡ ÑHhf rigf´ fhz¥gLtijí« òw«gh¡F« r£l¤ij mK±gL¤½dh®.  m½ÈUªJ y¤Ô¬ k¦W« »nu¡f rigf´ jŤJ bra±gl¤ bjhl§»d.
 
  1. ,µyhÄa®fˬ vG¢¼
 
                   KfkJ v¬gt® ,µyhÄa¤ij¤ njh¦Wɤjt® Mth®.  (òfH¥gL« xUt®).  mtuJ c©ik bga® mò±-fh¼«.  ».¾. 570-± bk¡fhɱ ¾wªjh®.  jdJ MwhtJ ta½± mehijahf Él¥g£L ¾¬d® mtuJ jh¤jh k¦W« khkhÉdh± ts®¡f¥g£lh®.  jdJ 25-« ta½± j¬idÉl 15 taJ K½®ªj f½#h v¬w tr½ gil¤j Éjitia kzªjh®.  mt®fS¡F _¬W kf¬fS« eh¬F kf´fS« ,Uªjd®.  ,isa kf´ bga® gh¤½kh.  jdJ 40-tJ ta½± ,µyhÄa¤ij µjh¾¤jh®.  (».¾. 610).  ,µyh« v¬wh± “ѳ¥gL¤Jj±” v¬gJ bghU´.  mt® ¼iy tÊgh£il v½®¤J¥ ¾ur§»¤jh®.  mnu¾a®f´ mtiu v½®¤jd®.  Vbdű mt®f´ gy bj­t§fis e«¾d®.  ».¾. 622-± ,t® bk¡fhÉÈUªJ bkÔdhɦF¤ j¥¾ Xodh®.  ,ªj x£l« Ï÷u¤ (XLj±) v¬wiH¡f¥g£lJ.  m§nf mt® j¬id xU mu¼a± k¦W« kj jiytdhff fh£odh®.  m§nf mnef® mtiu¥ ¾¬g¦¿d®.  ,t®f´ bk¡fhî¡F v½uhf¢ r©il ngh£L mjid¤ j§fˬ f£L¥gh£o¦F´ bfh©L tªjd®.  bk¡fh mt®fsJ òÅj¥g£lzkhdJ.  mt® j¬id¡ flîˬ Ô®¡fjǼ vd k¡fS¡F¢ brh¬dh®.  muh¾a®fis mt® x¬¿iz¤jh®.  ».¾. 632-± ,t® kǤJ¤ Ô®¡fjǼfˬ g£lz« vd tH§f¥g£l bkÔdhɱ ml¡f« br­a¥g£lh®.
 
                   ,t® »¿µjt«/ ntjhfk« k¦W« ôj kj¤½ÈUªJ mnef fU¤J¡fis¡ f¦W¡ bfh©lh®.  ,W½Æ± ,ªj v±yh¡ fU¤J¡fisí« òw¡f¤J ,µyh« v¬D« bgaDZ jdJ brhªj kj¤ij V¦gL¤½dh®.  Fuh¬ v¬gJ ,t®fˬ òÅj ü±.  KfkJɬ nghjidf´ ,½± vGj¥g£L´sd.  mnef muh¾a®fS«/ moikfS« ,µyhÄa¤ij V¦W¡ bfh©ld®.  ,t®f´ åu«Ä¡f ngh®åu®fshf¡ fhz¥g£ld®.  KfkJ mnu¾a bkhÊ ngR« Fy k¡fis x¬¿iz¤jgoah± mt®f´ k¦w Fy¤½± c´st®fnshL r©ilg©Â ,µyhÄa®fshF«go mt®fis th´ Kidf˱ t¦òW¤½dh®.  í¤j§f´ _ykhfî«/ k¦wt®fis¡ bfhiy br­tjhY« mu¾a ngh®åu®f´ ,µyhÄa¤ij¥ gu¥¾dh®.
 
  1. ¼Yit¥ ngh® (».¾. 1095 – 1291)
 
                   ,µyhÄa®f´ gy ehLfis¡ if¥g¦¿d®.  ghyµÔdhit¡Tl (,µunt±)   j§fˬ f£L¥gh£o¦F´ bfh©L tªjd®.  ghyµÔdhit¤ j§fˬ f£L¥gh£o¦F´ bfh©L tªjJ k£Lk±yhJ òÅj ,l¤½± òÅj¥ gaz« nk¦bfh©l »¿µjt®fis¤ J¬òW¤jî« bfhiy g©zî« br­jd®.  »¿µjt®f´ ,µyhÄa®fshf khw kW¤jnghJ mt®fis¤ J¬òW¤½d®.  òÅj µjy¤½± (vUrny«) »¿µjt®fˬ J¬òW¤j± m½fǤjJ.  ,ªj¤ J¬òW¤jiy ÃW¤J«go Inuh¥¾a uh#h¡f´/ »¿µjt JwÉf´/ ¼y ngh¥òf´ nr®ªJ òÅj µjy¤½± gilbaL¤j Kµä«fS¡F v½uhf¥ ngh® bjhL¤jd®.  ,Jnt ¼Yit¥ ngh® v¬wiH¡f¥g£lJ.
 
                   mnef ¼Yit¥ ngh®f´ ,²tifƱ elªjd.  mitfS´ VG ngh®f´ K¡»akhditf´.  Kj± ngh®/ ngh¥ ,u©lh« m®gh¬ (1095) v¬gtuh± miH¡f¥g£lJ.  Õ£l® bA®Ä£ v¬w xU JwÉ gƦWÉ¡f¥glhj 40/000 Ôu¢ bra± åu®fis xU khbgU« cjÉahf v©Â ,µyhÄa®fS¡F v½uhf md¥¾dh®.  Mdh± mt®f´ njh¦fo¡f¥g£ld®.  v¥goahÆD« beLeh´ nghuh£l¤½¦F¥ ¾¬ ».¾. 1099-± »¿µjt®f´ ghyµÔÅahɬ ÛJ j§fˬ M½¡f¤ij¥ bg¦wd®.  ».¾. 1187 tiu¡F« j§fˬ »¿µjt uh÷a¤ij m§F mik¤jd®.
 
  • ,u©lh« òÅj ¼Yit¥ ngh® ¾uh¬¼¬ VHh« ÿƵ k¦W« b#®kÅƬ _¬wh« f¬rh£ v¬gt®fsh± Kµä« gilbaL¥ghs®fˬ K¬nd¦w¤ij¤ jL¡F« tifƱ el¤j¥g£lJ. ¼y fhy« mt®f´ m²thW Kµä« gilbaL¥ig¤ jL¤J ÃW¤½dh®. Mdh± ».¾. 1187± uh÷aghu« vUrnyı 峪jJ.
 
  • _¬wh« òÅj¥ ngh® (1188-1192) b#®kÅƬ ¥u£oÇ¡/ ¾uh¬¼¬ ¾È¥ mfµlµ k¦W« ,§»yhª½¬ Kjyh« Ç¢r®£ M»nahuh± ,izªJ bjhL¡f¥g£lJ. ,t®f´ j§fS¡F´nsna th¡Fthj« g©Â¡ bfh©L ½U«¾d®. Mdh® Ç¢r®L v¬gt® »¿µjt®fS¡F¥ òÅj µjy¤½± nghF« cÇikia¡ bfhL¡f ,µyhÄa¤ jiyt® ‘ryhîÔ¬’ v¬gtnuhL xU x¥gªj¤ij V¦gL¤½dh®.
 
  • eh¬fh« òÅj ¼Yit¥ ngh® (1201=-1204) Äfî« njh±ÉahdJ. Vbdű òÅj µjy¤ij¡ if¥g¦W« ,y¡if mt®f´ É£L Éy» j§fS¡F Mjuthd murhf ,Uªj fh¬µlh¬oneh¾´ (»nu¡f khfhz«) v½uhf¥ ngh® bjhL¤jd®.
 
  • Iªjh« òÅj¥ ngh® (1228) ¾u£Ç¡ vD« k¬duh± el¤j¥g£lJ. mt® j¬id vUrnyĬ uh#hthf mk®¤½¡ bfh©lh®. vdnt ngh¥ mtiu¥ òw«gh¡»dh®.  “VUrnyĬ uh#h” vD« bga® b#®kÅ k¬dD¡F«  ¾¬d® mµoÇah v¬gtU¡F« tH§f¥g£lJ.  Û©L« vUrnyik ,µyhÄa®f´ ».¾. 1244-± if¥g¦¿d®.
 
  • MwhtJ òÅj ¼Yit¥ ngh® (1248 – 1254) ¾uh¬µ eh£L uh#hthd x¬gjh« ÿƵ v¬gtuh± el¤j¥g£lJ. mt® v»¥J tÊahf vUrnyĦF¢ br¬wh®. m¥goÆUªJ« mt® njh¦fo¡f¥g£lh®.
 
  • VHhtJ òÅj¥ ngh® (1270-1272) ,Jî« ¾uh¬µ eh£L x¬gjh« ÿƵ k¦W« ,§»yhª½Y´s v£t®£ v¬gt®fsh± el¤j¥g£lJ. ÿƵ kǤJ¥ nghdh®. mtuJ kf¬ v½uhËfËl« rkhjhd« g©Â¡ bfh©lh¬. k¦W« v£t®£ ,§»yhªJ¡F¤ ½U«¾¥ nghdh®.
 
bghJthf ,ªj v±yh¥ òÅj¥ ngh®fS« njh±Éia¤ jGÉaJ.  ngh¥ k¦W« k¬d®fS¡»ilna V¦g£l ¾u¢ridfsh± òÅj¥ nghDZ F¿¥¾l¤j¡f Éisîf´ VJ« ,±yhk¦ nghdJ.  ,U¥¾D« ¼y e±y Éisîf´ òÅj¥ nghÇdh± V¦g£ld.  »¿µjt òÅj¥ gaÂf´ ghJfh¡f¥g£ld®.  ,µyhÄa®fˬ tY¤jh¡Fj±f´ jL¤J ÃW¤j¥g£ld.  g£lz§fS¡»ilnaí´s Éahghu§f´ ts®¢¼ailªjd.
 
  1. E. Jwtw¤½¬ ts®¢¼ (nkhdhµo¼!«)
 
                   eh« V¦bfdnt f¦wgo Jwtw« KjyhtJ v»¥½Y´s M¬w v¬gtuh± ».¾. 320-± ÃWt¥g£lJ.  ,ªj ,a¡f« k¤½a fhy¥gF½Æ± ts®¢¼ailªjJ.  eh¬F K¡»a Jwtw xG§Ff´ fhz¥g£ld.  òÅj¥ ngh® k¦W« cyf Rf§fis ÉU«ghj k¡f´ _y« Jwtw« ts®ªjJ.  mnef JwÉfS«/ rªÃah¼ÅfS« cUth»d®.  ,J v»¥½± ÃWt¥g£oUªj ngh½Y« k¤½a fhy¤½± Inuh¥¾a gF½fËY« guÉaJ.
 
  1. bgdo¡o¬µ (».¾. 529) – Benedictines
 
bgdo¡£ v¬gtuh± ,J bjhl§f¥g£lJ.  »¿µjtkakh¡Fj± k¦W« ehfßf« ,t¦iw tl gF½Æ± gu¥¾dh®.  ,t®f´ t®¤jf ß½ahd Ãy¤ij cGj±/ Ú®gh­¢Rj±/ k¦W« fiyfis k¡fS¡F¡ f¦¾¤j± M»at¦¿± Äf M®t« bfh©oUªjd®.
 
  1. ¼µblÇa¬µ (».¾. 1098) – Cisterians
 
,J ¾uh¬¼¬ uhg®£ v¬gtuh± ÃWt¥g£lJ.  ¾¬d® ».¾. 1112-± »sh®nt̬ bg®dh®£ v¬gtuh± ts®¤j¥g£lJ.  mt®f´ fiy/ ¼¦g« Ô£Lj±/ gH§fhy ò¤jf§fis¥ g½¤j± k¦W« ò½a ò¤jf§fis vGJj± ngh¬wt¦iw¢ br­jd®. 
 
  1. ¾uh¬Óµf¬µ (».¾. 1209) – Fransciscans
 
,J m¼¼Æ¬ ¾uh¬Óµ v¬D« g¡½í´s kÅjdh± ,¤jhÈƱ ÃWt¥g£lJ.  mt®f´ “bgyåd®fˬ e©g®f´” vd m¿a¥g£ld®.  neh­th­¥g£l k¦W« f·l¥gL« k¡fS¡F ,t®f´ cjÉd®.
 
 
 
  1. blhÛÅa¬µ (».¾. 1251) – Dominians
 
,J µghŵ eh£L blhÄÅ¡ v¬gtuh± ÃWt¥g£lJ.  ,t®f´ ¼wªj ng¢rhsh®fshfî« J® cgnjr¤ij v½®¥gt®fshfî« fhz¥g£ld®.  “fW¥ò e©g®f´” vd miH¡f¥g£ld®. 
 
,ªj v±yh Jwtw§fS« ViH k¦W« bgyåd®fS¡F cjÉd.  ,t®fˬ Jwtw¤½ÈUªJ eåd nAh£l± k¦W« kU¤Jtkidf´ ¾wU¡F¥ g br­í« v©z¤ij¥ bg¦wJ.  ,t®fsh± vG¤J¡f´/ go¥òf´ k¦W« ,a¡f§f´ ts®¢¼ailªjd.  k¤½a fhy¤½± rig k¦W« klhya§f´ M¡µngh®L k¦W« nf«¾Ç£µ ngh¬w ¼wªj g±fiy¡ fHf§fis ÃWÉd.  ,U¥¾D« ¼y v½® ÉisîfS« Jwtw¤jh± rigƱ c©lhdJ.
 
Jwtw« rªÃah¼ th³¡ifia ca®thdjhf¡ fh£oaJ.  m¤jifa rªÃah¼ th³¡if ntjhfk¤½± C¡FÉ¡f¥glɱiy.  ,J Jwtw¤½¬ v½® Éisî.  Vbdű ntjhfk« e±y »¿µjt FL«g¤ij mik¥gij¡ F¿¤J¥ ngh½¡»wJ.  nkY« v±yh JwtwK« fhy¥ngh¡»±   Ml«gu« k¦W« xG¡fk¦w th³É¬ ikakhf kh¿ ÉL»¬wJ.
 
  1. F. Ó®½U¤j ,a¡f¤½¬ njh¦w«
 
                   ,¡fhy¤ij¤ bjhl®ªJ tU« fhy« kWky®¢¼Æ¬ fhy« v¬W fhz¥g£l ngh½Y« ,j¦fhd mo¥gil fhÇa§f´ k¤½a fhy¤½nyna c©lhÆd.  ».¾. 1170-± bj¬ ¾uh¬µ¼Y´s ö­ik th½fsh± kWky®¢¼Æ¬ fU¤J cUthdJ.  ,t®f´ ò½a V¦gh£L¥ ¾u½fis ÉÃnahf« br­J nuhk¬ f¤njhÈ¡f®fˬ “,is¥ghW« µjy«” k¦W« ¼iy tÊghL ,t¦iw v½®¤jd®.  ,t®f´ _¬wh« ,¬ndhbr¬£ vD« ngh¥¾dh± nfhukhf ¼u¢nrj« br­a¥g£ld®.  ö­ikth½fˬ fhy¤½nyna (».¾. 1170) Ènah¬¼¬ Õ£l® th±nlh v¬gtuh± V¦gL¤j¥g£l th±nlh¬¼a¬µ fhz¥g£ld®.  mt®f´ ntjhfk¤ij ¾ur§»¤jd®.  nuhk r¤njhÈ¡f®fsh± ,t®fS« J¬òW¤j¥g£ld®.
 
  1. #h© É¡Ë¥ (1320-1384) John Wyclif
 
,t® M¡µngh®£ g±fiy¡fHf¤½± gƦWÉ¡f¥g£l ,iwÆa± m¿…uhf¡ fhz¥g£lh®.  ,t® ,§»yhª½± ,²Éa¡f¤ij cUth¡» ,§»yhª½± ngh¥¾¬ m½fhu¤ij v½®¤jh®.  mt® Jwtw« k¦W« nuhk f¤njhÈ¡f cgnjr¤½¦F v½uhf ü±fis vG½dh®.  mtuJ cgnjr« f©o¡f¥g£L òw¡f¡f¥g£lJ.  Mdh± mt® ghJfh¡f¥g£L ghßµ eh£o± nghjfuhf ,U¡f mDk½¡f¥g£lh®.  ,t® ».¾. 1380-± ò½a V¦gh£il M§»y¤½± bkhÊ bga®¤jh®.  ,tiu¥ ¾¬g¦¿at®f´ “nyhyh£µ” (Lollards) v¬wiH¡f¥g£ld®.
 
  1. #h© Aµ (1364-1415) John Huss
 
,t® É¡Ë¥ vG½a ò¤jf§fˬ xU ¼wªj thrfuhth®.  ngh¥ mik¥ig ,t® v½®¤jh®.  ngh¥ ,tiu rig¡F¥ òw«gh¡»dh®.  Mdh± ,t® kiwthf ,UªJ jdJ fU¤J¡fis ngh¥¾¦F bjËîgL¤J« tifƱ foj« vG½dh®.  ».¾. 1415-± ,t® vǤJ¡ bfhiy br­a¥g£lh®.
 
  1. G. fh¬µlh¬o neh¾Ë¬ å³¢¼ (».¾. 1453)
 
                   fh¬µlh¬oneh¾Ë¬ å³¢¼ k¤½a k¦W« kWky®¢¼ fhy§fis¥ ¾Ç¡F« r«gtkhf¡ fhz¥gL»¬wJ.  »H¡F uh÷a« (fh¬µlh¬oneh¾´) ».¾. 1204-± òÅj nghÇdh± V¦g£l å³¢¼ÆÈUªJ K¬ndw Koahj ÃiyƱ ,UªjJ.  ,W½ahf ».¾. 1453-± ,u©lh« Kf«kJ vD« JU¡» k¬duh± fh¬µlh¬oneh¾´ if¥g¦w¥g£L JU¡» uh÷a¤½¬ jiyefuh¡f¥g£lJ.  »nu¡f rig k£L« mj¬ jiyt®fˬ tÊfh£L« m½fhu¤½± bjhl®ªJ fh¬µl¬oneh¾´ g£lz¤½± ,a§»aJ.  Mdh± ,J jdJ mu¼a± m½fhu¤ijí«/ uh÷a¤½¬ mu¼a± cjÉiaí« ,HªjJ.  ,¤Jl¬ fh¬µl©oneh¾Ë¬ »¿µjt M£¼ Koî¡F tªjJ.
 
 
  1. Ó®½U¤j rig (».¾. 1453 – 1648)
 
                   ,ªj¡ fhy« fh¬µlh¬oneh¾Ë¬ å³¢¼¡F¥ ¾¬ 1453-± bjhl§» 30 tUl c´eh£L r©ilíl¬ ».¾. 1648-± Koî¦wJ.
 
  1. Ó®½U¤j« V¦gl kj¤½¦F m¥gh¦g£l fhuz§f´
 
                   Ó®½U¤j¤½¦fhd K¡»a fhuz« kjK«/ MÉ¡FÇa fhÇaK« MF«.  ,U¥¾D« ntW¼y K¡»a fhuz§fS« Ó®½U¤j¤½¬ ts®¢¼¡F cjÉahf mikªjJ.  mitfns kj¤½¦F m¥gh¦g£l fhuz§f´ v¬w¿a¥gL»¬wJ.
 
  1. Çbd­r¬µ ,a¡f« (r_f kWky®¢¼) Inuh¥ghÉY´s ,²Éa¡f¤½¬ _y« k¡fËilna ò¤jf§f´ vGJt½Y«/ fiyÆY« bgÇa kWky®¢¼ia V¦gL¤½aJ. ,U¥¾D« b#®kÅ/ ,§»yhªJ k¦W« ¾uh¬µ eh£o± »nu¡f« k¦W« v¾nua ü±f˱ M®t« fh£oa k¡fËilna ,²Éa¡f« kj ß½ahd ¼y jh¡f¤ij c©lh¡»aJ.  ,ªj ,a¡fkhdJ nuhk¬ f¤njhÈ¡f rigia¥ bgyåd¥gL¤½aJ.
 
  1. ».¾. 1456-± f£l¬g®¡ v¬gtuh± m¢R ,aª½u« f©L¾o¡f¥g£lJ. ,J b#®kÅƱ kWky®¢¼¡F bgÇJ« cjÉ òǪjJ.  f£l¬ g®¡ v¬gtuh± Kj¬ Kjȱ m¢ro¡f¥g£l ò¤jf« ntjhfk«.  ntjhfk¤½¬ mnef gF½f´ m¢ro¡f¥g£L rhjhuz k¡fˬ iff˱ ÉÃnah»¡f¥g£lJ.  ,jid¥ go¥gj¬ _y« k¡f´ ntjhfk¤½¬ c©ikahd Ãiyia¥ òǪJ bfh©ld®.  k¡f´ nuhk f¤njhÈ¡f És¡f§fis¥ òw¡f¡f¤ Jt§»d®.
 
  1. Inuh¥¾a k¡f´ njr ts®¢¼¡fhf/ njr g¦W« c¦rhfK« cilat®fshÆd®. mt®f´ j§f´ eh£o¬ ÛJ nuhk rigƬ btËeh£L M½¡f¤ij¥ òw¡f¤jd®.  mt®f´ ngh¥¾¦F¥ g½yhf¤ j§f´ eh£o± uh#h¡fS¡F¡ ѳ¥goªjd®.
 
  1. Ó®½U¤j¤½¦fhd kj« rh®ªj fhuz§f´
 
                   kjrh®ghd fhuz§f´ Ó®½U¤j¤½¦fhd neuo fhuz§fshf ,Uªjd.  gy fhuz§f´ fhz¥g£ld.  mt¦W´ ¼y ÑnH bfhL¡f¥g£L´sd.
 
  1. »¿µjt jiyt®f´ xG¡f¡nfL k¦w« mÚ½. mnef FUkh®f´ k¦W« ngh¥ mik¥¾¬ jiyt®f´ Ó®nflhd th³¡if th³ªjd®.
 
  1. k¡f´ j§f´ fU¤ij btË¥gL¤J« Rjª½u¤ij Éy¡» mt®fis¢ rigahdJ beU¡»aJ. f¤njhÈ¡f FUkh®fˬ bf£l elto¡iffis¡ nf´É nf£l k¡f´ F¦wthËfshf¡ fUj¥g£L bfhiy br­a¥g£ld®.
 
  1. ght k¬Å¥ò¢ Ó£L ɦgid br­j Étfhu« (vGj¥g£l k¬Å¥ò) Äf K¡»akhd x¬whF«. nuhk¬ f¤njhÈ¡f®f´ ght k¬Å¥ò¡bf¬W ght k¬Å¥ò Ó£il ɦgid br­jd®.  ,jid th§Ftjh± ,is¥ghW« µjy¤½± ,U¡F« neu« th§F« egU¡F¡ Fiw¡f¥gL« (ghÉf´ kuz¤½¦F¥¾¬ ght k¬Å¥¾¦fhf¡ fh¤½U¡F« ,l« (,is¥ghWj± µjy«) vd¡ fUj¥g£lJ.  ,J ntjhfk¤½± F¿¥¾£ouhj ,l«).  nuhk rigahdJ nuhı öa ngJU Mya« f£l bgU« bjhifia k¡fËlÄUªJ th§»d®.  ,J k¡fS¡F f¤njhÈ¡f rig ÛJ btW¥ò tsu fhuzkhdJ.
 
  1. Ó®½U¤j« k¦W« Ó®½U¤j rigfˬ Mu«g«
 
              k¤½a fhy¤½± #h© É¡Ë¥ v¬gtuh± Ó®½U¤j« Mu«¾¡f¥g£l gona/ Kiwahd Ó®½U¤j« b#®kÅƱ ».¾. 1517 m¡nlhg® 31-± Jt§»aJ.  ,ªj F¿¥¾£l eh˱ É£l¬g®¡ vD« ,l¤½± c´s ¾ujhd nfhƱ thrȱ kh®£O¬ ÿj® v¬gt® jdJ 95 Ó®½U¤j¡ fU¤J¡fis (95 F¿¥òf´) MÂah± mo¤J it¤jh®.  ght k¬Å¥ò¢ Ó£L ɦgidia ,t® v½®¤jh®.  ntj trd¤½¬go ,naRɱ ÉRthr« it¥gnj ght k¬Å¥ig¥ bg¦W¡ bfh´S« c©ikahd Kiw v¬W F¿¥¾£lh® (nuhk® 1 : 16-17 ; ÉRthr¤½dh± Ú½kh¬ ¾iH¥gh¬) ght k¬Å¥¾¦F Éiy¡ »uakhf rig¡F¥ gz« brY¤Jtnjh ght k¬Å¥ò Ó£L th§Ftnjh njitƱiy.  Mdh± ,naRit ÉRth¼¥gj¬ _ynk bg¦W¡ bfh´s Koí« vd ÿj® cW½ahf e«¾dh®.
 
               ÿj® ntjhfk¤½¬ nkyh©ikiaí« (ntjhfk« k£Lnk)/ ÉRthr¤½dh± k£Lnk Ú½khdh¡f¥gl Koí« (ÉRthr« k£Lnk)/ »¿µJit ikakhf¡ bfh©oU¤j± (»¿µJ k£Lnk) nt©L« v¬D« K¡»a fU¤J¡fisí« v±yh ÉRth¼fˬ MrhÇa¤Jt« ,t¦iwí« mG¤jkhf¡ T¿dh®.  ,tuJ nghjid b#®kÅƱ ¾u¼¤½ bg¦wJ vÅD« ¼y® v½®¤jd®.
 
              ngh¥ g¤jh« Ènah v¬gt® ».¾. 1521-± ÿjiu¥ òw«gh¡»dh®. (rig tÊghLfËÈUªJ Éy¡» it¤j±) òw«gh¡f¥g£l ¾¬ò eh¬fhtJ tUl¤½± ».¾. 1525-± fjÇdh v¬gtiu kzªjh®.  f¤njhÈ¡f®f´ brh±tJ ngh± ,t® nuhk rigÆÈUªJ ½Ukz¤½¦F br±yɱiy.  mt® jhdhfnt nuhk rigÆÈUªJ btËna br±yî« ,±iy.  V¥u± 1521-¡F¥ ¾¬ b#®k¬ bkhÊƱ ò½a V¦gh£L ü±fis bkhÊbga®¡f¤ Jt§»dh®.  »¿µjt ,iwÆa± k¦W« nghjid ngh¬w jiy¥¾± gy ü±fis vG½dh®.  mtuJ nghjidf´ ».¾. 1529-± µig®µ “la£” FGth± (b#®k¬ jiyt®fˬ nk± k£l Mnyhrid r§f«) f©o¡f¥g£lJ.  Mdh± k¡fËilna ,tuJ ¾u¼¤½ ts®ªjJ.  ¼y ,stur®f´ Tl ÿjU¡F Mjuthf fhz¥g£L “la£”-¬ (Diet) Ô®khd¤ij v½®¤jd®.  ,ªj v½®¥¾dh± ÿjiu¥ ¾¬g¦¿a »¿µjt®fS¡F “òbuh£blµlh¬£” vD« bga® tH§f¥g£lJ.  vÅD« “Ó®½U¤j th½f´” v¬gnj rÇahd gj«.
 
  1. D. ¾w njr§f˱ Ó®½U¤j«
 
                   m±¿¢ RÉ§Ë v¬gtǬ jiyikƱ ».¾. 1517-± Ó®½U¤jkhdJ RÉ£r®yh¬o± c©lhdJ.  öa nkÇ nfhÆY¡F¥ òÅj¥ gaz« br­jh± “ght k¬Å¥ò” »il¡F« v¬gij mt® v½®¤jh®.  b#®kÅia Él¤ ÔÉukhf Ó®½U¤j« vG«¾aJ.  Mfnt m§nf nuhk f¤njhÈ¡f®fS¡F« “òbuh£lµlh¬£” fS¡FÄilna r©il V¦g£lJ.  ».¾. 1531-± Rɧ»Ë v¬gt® bfhiy br­a¥g£lh®.
 
                   bl¬kh®¡/ Rål¬ k¦W« eh®nt gF½f˱ òbuh£lµlh¬£ nghjid ntfkhf¥ guÉaJ.  nkY« ,J ¾uh¬R¡F« guÉaJ.  ¾uh¬¼± mnef® ,ªj¥ nghjidia¥ ¾¬g¦¿d®.  Mdh± ».¾. 1572-± Vw¤jhH v±yh¢ Ó®½U¤j¤ jiyt®fS« mij¥ ¾¬g¦¿at®fS« bfhiy br­a¥g£ld®.  mªj ehËÈUªJ ¾uh¬Ì± Äf¡ Fiwªj msnt “òbuh£lµlh¬£” k¡f´ ,Uªjd®.  AhyªJ ehL “òbuh£lµlh¬£” ehlhdJ.
 
                   v£lh« bA¬¿ v¬gtǬ M£¼ fhy¤½± ntjhfk¤ij¥ go¤j 8 thÈg®fsh± Ó®½U¤j« bjhl§»aJ.  #h© o¬nl± v¬gt® (1536-± ,u¤j rh£¼) ,ªj¡fhy¤½± ,§»yhª½± fhz¥g£l Ó®½U¤j¤ jiyt®f˱ xUt®.  ,J Äfî« bkJthf¡ fhz¥g£lJ.  vÅD« Mwh« v£t®£ (1547-1553) v¬gtǬ fhy¤½± ,§»yhª½± r¦W K¬nd¿aJ.  Mdh± uh nkÇ (1553-1558) Ó®½U¤jjij v½®¤J/ mnef Ó®½U¤jth½fis (òbuh£lµlh¬£) bfhiy br­jh´.  uh vÈrbg¤ M£¼ fhy¤½± Ó®½U¤jth½f´ ¾ur§»¡fî« cgnj¼¡fî« Rjª½u« bg¦wd®.  mt´ ntjhfk¤ij¡ Äfî« fdkhf v©Âdh´.  ,§»yhªJ rig µjh¾¡f¥g£lJ.  rig tuyh¦¿± uh vÈrbg¤ M£¼ K¡»akhdjhf¡ fhz¥g£lJ.
 
                   ».¾. 1611-± ntjhfk¤½± nguur® n#«µ vD« M§»y ntj g½¥ò btËÆl¥g£lJ.  (m½fhukhd bkhÊ bga®¥ò).  btµ£ Äŵl® m¿¡ifahd “njtid k»ik¥gL¤jî« mtiu v¬W« k»³É¡fî«” vD« m¿¡if cUth¡f¥g£lJ.
 
                   b#®kÅƬ njr í¤j« rkhjhdkhd KiwƱ btµ£ghÈahɱ ».¾. 1648-± Koî¡F tªj nghJ Ó®½U¤j fhykhdJ Ãiwnt¿aJ.
 
 
  1. V. j¦nghija rig (».¾. 1648 Kj± j¦nghija fhy«)
 
                   Ó®½U¤j¤½¬ Éisî rig CÊa bra±ghLf´ _ykhf ¾u½gȤjJ.  rigahdJ gy FG bga®f˱ ¾ÇªjJ.  mitf´ nuhk f¤njhÈ¡f rig k¦W« òbuh£lµlh¬£ (Ó®½U¤j rig) vd ,U bgU« ¾Çîf´.  ,ªj òbuh£lµlh¬£ rig nkY« mndf ¾Çîfshf¥ ¾ÇªjJ.  mitfˬ bga®: Y¤ju¬ rig/ M§»È¡f¬ rig (v¥¾µnfh¥g±)/ ¾uµ¾£nlÇa¬ rig k¦W« btµÈa¬ rig (bkjoµ£) mdhgh¥oµ£ (kW …hdµehd« br­gt®f´).  mdhgh¥oµ£ v¬gt®f´ j§f´ bgaiu gh¥oµ£ vd kh¦¿¡ bfh©ld®.  mt®f´ Kj± ü¦wh©oÈUªnj jŤJ bra±g£L¡ bfh©oUªjd®.  nuhk¬ f¤njhÈ¡f rigí«/ gy rig FG¡fis c´sl¡»/ ngh¥gh± ît»¡f¥gL« xU rigahF«.
 
  1. f¤njhÈ¡f ,a¡f¤½¬ Ä\dÇ CÊa§f´
 
                   CÊa bra±ghLf´ Kjyhtjhf “,naRɬ rig” (Jesuits) v¬D« xU nuhk f¤njhÈ¡f rig FGth± Jt§f¥g£lJ.  “,naRɬ rig” v¬gJ ».¾. 1534-± µbgƬ vD« ,l¤½± ,¡ndÎaµ ynahyh v¬gtuh± Ó®½U¤jth½fS¡F v½uhf V¦gL¤j¥g£lJ.  vÅD« ».¾. 1542-± ,ªj mik¥ò M¼a ehLf˱ ,j¬ CÊa elto¡iffis¤ bjhl§»aJ.  f¤njhÈ¡f eh£o¬ k¬d®fshf¡ fhz¥g£lt®f´ ¼wªj fl±tÊ f©L¾o¥ngh®fshf ,Uªjd®. (µbgƬ k¦W« ngh®¢R¡f±)/ ,t®f´ ò½a ,l§fis¡ f©L¾o¤J mitfis¤ j§fˬ ¼W fhyÅ ehLfshf V¦gL¤½d®.  m¥go bt¦¿ bfh©l gF½f˱ ngh¥¾¬ f£lis¥go e¦br­½ gu¥¾d®. (cjh. ,ª½ahÉ´s nfhth).  ,naRɬ rig ,a¡f¤ij¢ rh®ªj ¾uh¬¼µ nrÉa®/ v¬gt® ».¾. 1542-± nfhthɦF br¬W m§»UªJ bj¬ ,ª½ah tªjh®.  ».¾. 1549-± ,t® #¥gh¬ br¬wh®.  ».¾. 1552-± ,t® Ódhɱ EiHa fh¤½U¡F« nghJ xU Ôɱ kǤjh®.  nuhk f¤njhÈ¡f mik¥ghdJ 16-« ü¦wh©oÈUªJ cy»¬ v±yh¥ ghf§fS¡F« CÊa®fis mD¥¾aJ.
 
  1. B. Ó®½U¤j rigfˬ Ä\dÇ CÊa§f´
 
                   Ó®½U¤j rigf´ (òbuh£lµlh¬£) j§f´ CÊa ,a¡f¤ij 18-« ü¦wh©o± Jt§»d.  Kj± Ä\dÇ ,a¡f« j¬dh®t mik¥ghf Jt§f¥g£lJ  ».¾. 1792-± mik¡f¥g£l gh¥oµ£ Ä\dÇ r§f« MF«.  ¾¬d® 1795-± y©l¬ Ä\dÇ r§f«/ 1799-± rig Ä\dÇ r§f«/ 1804-± ¾Ç£o· k¦W«  btËeh£L ntjhfk r§f«/ 1810-± btËeh£o¦F CÊa®fis mD¥ò« mbkÇ¡f Ä\dÇ gǪJiu¡ fÄ£o KjÈait mik¡f¥g£ld.  ,ªj r§f§f´ ahî« »¿µjt bghJ k¡fsh± ýaˤJ jh§f¥g£lJ.
 
  1. C. gh¥oµ£ CÊa ,a¡f«
 
                   gh¥oµ£ ,a¡f« KjyhtJ “mdhgh¥oµ£” mjhtJ ½U«g _³F µehd« bfhL¥gt®f´ vd Mu«g ü¦wh©Lf˱ m¿a¥g£ld®.  ».¾. 1609-± M«µl®lh« vD« ,l¤½± #h¬ µÄ¤ v¬gtuh± “gh¥oµ£’ vD« bga® N£l¥g£lJ.  gh¥oµ£ ,a¡fkhdJ “ÉRthr¤½¦F«/ ekJ eilKiw th³É¦F« ntjhfk« nghJkhdJ vdî«/ ig¾´ KG m½fhu« th­ªjJ’ vdî« e«¾aJ.  ,t®f´ xU ÉRth¼ ,naR »¿µJit xnu bk­ ,u£rfuhf btË¥gilahf m¿¡if br­j¾¬ mt®fS¡F _³F µehd¤ij¡ bfhL¤jd® (m¥. 4 : 12).
 
  1. ɱÈa« nfÇ
 
gh¥oµ£ rig jdJ CÊa elto¡ifia ».¾. 1792-± bjhl§»aJ.  ɱÈa« nfÇ v¬gt® gh¥oµ£ Ä\dÇ Mth®.  ,t® ,ª½ahÉY´s f±f¤jhɦF ».¾. 1793-± tUif jªjh®.  Mdh± mtuJ CÊa elto¡iffis¥ ¾Ç£o· »H¡»ª½a f«bgÅ ÉU«gɱiy.  f±f¤jh k¡fS« v½®¤jd®.  Kjȱ ,t® rha« nghL« bjhʦrhiyƱ ntiy gh®¤jh®.  mndf ¾u¢ridfis¢ rª½¤jh®.  Mdh± Élh Ka¦¼nahL ,Uªjh®.  gy tl ,ª½a bkhÊfis¡ f¦W ntjhfk¤ij mªj bkhÊf˱ bkhÊ bga®¤jh®.  “njtD¡fhf¥ bgÇa fhÇa§fis¢ rh½¡f¥gh®/ mtÇlÄUªJ bgÇa fhÇa§fis v½®gh®” v¬gJ ,tǬ ,y£¼akhf¡ fhz¥g£lJ.
 
mt® ,ª½a bkhÊfˬ brh± mfuh½ k¦W« ,y¡fz§fis vG½dh®.  bruh«ó® ntjhfk f±ÿÇia ,t® µjh¾¤jh® (M¼ahɬ Kj± ntjhfk¡ f±ÿÇ).  nkY« ,t® ,ª½a ntsh©ik r§f¤ij ÃWÉdh®.  ,ª½ahɱ xU M§»y br­½¤jhis Kjyhtjhf ,t® Mu«¾¤jh®.  ,t® cl¬f£il VWj± (r½) v¬w Ôa gH¡f¤ij v½®¤J¥ nghÇ£lh® (r½ = fzt¬ kǤjîl¬ mtDila rly¤Jl¬ mt¬ kidÉí« cÆnuhnl vÇ¡f¥gl nt©L«).  mt® xU nghJ« ,§»yhªJ¡F¢ ½U«¾¢ br±yɱiy.  ,t® ,ª½ahit ne¼¤jh®.  jdJ 73-tJ ta½± ».¾.1834-± ,ª½ahÉnyna kǤjh®.
 
  1. »uAh« µblƬµ
 
ɱÈa« nfÇ¡F¥ ¾¬ mnef gh¥oµ£ Ä\dÇf´ ,ª½ahɦF tªjd®.  mt®f˱ rÛg fhy¤J òf³th­ªj Ä\dÇahf¡ fhz¥g£lt® xÇrhɱ jdJ ,U kf¬fnshL (½nkh¤njhí k¦W« ¾È¥ò) cÆnuhnl  vǤJ¡ bfhiy br­a¥g£l »uAh«µblƬ Mth®.  ,ª½ahɱ c´s F·lnuh»fS¡F e¬ik br­j fhuz¤jh± ,t® ,ªJ kj¤ ÔÉuth½fsh± cÆUl¬ vǤJ¡ bfh±y¥g£lh®.  ,t® kU¤Jtkidf´ k¦W« cjÉ br­í« ,±y« ngh¬wt¦iw ViHfS¡F V¦gL¤½dh®.
 
  1. g±ntW »¿µjt ¾ÇÉdǬ Ä\dÇ CÊa bra±ghLf´
 
                   òbuh£lµlh¬£ CÊa elto¡iffsh± mnef òbuh£lµl¬£ ¾Çîf´ j§f´ Ä\dÇfis ,ª½ahɦF mD¥¾d.  Y¤ju¬/ ¾ujw¬/ nlŵ Ä\¬/ ,u£r©a nrid/ bkjoµ£/ ngh¬wit F¿¥¾l¤ j¡fitfshF«.  ».¾. 1706-± Y¤ju¬ Ä\dÇ Óf¬ gh±¡ jÄHf¤½¬ j¨rhñ® mUnf ju§f«gho tªjh®.  ,t®f´ rigf´/ ghlrhiyf´/ mehij ,±y§f´/ kU¤Jtkidf´/ mnef njt m¬ig¥ g»®ªJ bfh´S« µjhgd§fis ,naR »¿µJɬ RÉnr\¤ij¥ gu¥gî«/ k¡fS¡F e¬ik br­aî« v¦gL¤½d®.  e«Kila ,ª½a eh£o¬ nk«gh£o¦fhd gy fhÇa§fis¡ »¿µjt Ä\dÇf´ br­J´sd®.  njt¬ bjhl®ªJ ekJ CÊa§fisí« e« jh­ ½Uehlh« ,ª½a njr¤ijí« MÓ®t½¥ghuhf.
 
  1. RÉnr\ ,a¡f« (,th¨rÈ¡È!«)
 
                   ,th¨rÈ¡f± ,a¡fkhdJ br¬w ü¦wh©o¬  ¾¦gF½Æ± Jt§f¥g£lJ.  1940-ÈUªJ ,t®f´ ,th¨rÈ¡f±µ vd miH¡f¥g£ld®.  mo¥gilth½f´ k¦W« mt®fˬ FW»a f©nzh£l« ,t¦¿ÈUªJ ,th¨rÈ¡f±µ Éy»ÆUªjd®.  ntjhfk¤ij ,t®f´ cW½ahf e«¾d®.  Mdh± jŤ½U¤j± (Separation) bfh´iffis v½®¤jd®.  ,J xU ¾Çî m±y; khwhf xU ,a¡f«.  ,t®f´ m¥nghµjy »¿µjt cgnjr¤ij¤ jGÉat®f´.  mnefkhf ntjhfk rig vd miH¡f¥gL« RÉnr\ rigfis ,t®f´ ÃWÉd®.
 
                   ntjhfk¤½¬ m½fhu« k¦W« jtW VJ« ,±yhj Ãiy/ ½Ç¤Jt njt¬ (¾jh/ Fkhu¬/ gÇR¤j MÉ) MÉ¡FÇa kW ¾w¥¾¬ mt¼a«/ ,naRnthL jÅ¥g£l I¡»a« it¤j± k¦W« ,naRɬ ¾ujhd f£lisahd RÉnr\« m¿É¤j± ngh¬wit (k¤. 28 : 18-20) ,t®fsJ K¡»akhd ¼y e«¾¡iff´ MF«.
 
  1. bgªbjbfhµnj ,a¡f«
 
                   ,ªj ,a¡fK« 20-« ü¦wh©o± mbkÇ¡f njr¤½± Jt§»aJ.  ,t®f´ ¼WFG rigfis µjh¾¤jd®.  ».¾. 1914-± ÃWt¥g£l “mbr«¾Ëµ M¥ fh£” v¬D« mik¥ò K¡»akhd bgªbjbfhµnj ¾Çî MF«.  “mªÃa ghi\f˱ ngRtj¦F” m½f K¡»a¤Jt« bfhL¤jd® (¡nshrhyÈah – “¡nshrh” v¬gJ  ghi\ vD« bghU´ bfh©l »nu¡f th®¤ij/ “yÈah” v¬gj¦F ngRj± v¬gJ bghU´).  ntjhfk¤½¬go “bgªbjbfhµnj” v¬gj¦F “I«gjh« eh´” v¬gJ bghU´.
 
                   bgªbjbfhµnj ,a¡f¤½¬ Éisthf “gutr¡FG” vD« xU ò½a ,a¡f« »..¾. 1960-± bl¬Åµ bg¬d£ v¬gtuh± Jt§f¥g£lJ.  ,t® fÈngh®Åahɬ th¬ieµ vD« ,l¤½Y´s öa kh¦F v¥¾µnfh¥g± rig jiytuhf fhz¥g£lh®.  bgªnjbfhµnj ,a¡f« k¦W« gutr¡FGɬ ,ilna K¡»a ɤ½ahr« v¬dbtű “gutr¡FG” k¡f´ ¾w K¡»a »¿µjt rig ¾Çîfis¢ rh®ªjt®f´.  (Y¤ju¬ k¦W« nuhk f¤njhÈ¡f®f´)/ bgªbjbfhµnj ,a¡f¤½ÈUªJ tªjt®f´ m±y.  ,¥nghJ mnef bgªbjbfhµnj rigf´  mªÃa ghi\f˱ ngRtij K¡»a¥ gL¤Jtij É£L Éy»/ nkyhd tu§fis¤ njLtij K¡»a¥ gL¤J»¬wJ (1 bfhÇ. 12 : 31).
 
Koîiu
 
                   rig tuyhW bgªbjbfhµnj eh˱ Jt§»aJ (m¥. 2).  ,J f®¤juh»a ,naR »¿µJɬ ,u©lh« tUif tiu¡F« bjhlU«.
 
khzt®f´ gƦ¼
 
  1. vUrnyı Toa Kj± rig Mnyhrid r§f¤ij¥ g¦¿ vGJ.
  2. vUrnyĬ å³¢¼ia¡ F¿¤J vGJf.
  3. ,u©lh« k¦W« _¬wh« ü¦wh©Lf˱ J¬òW¤jY¡fhd fhuz§f´ ahit?
  4. Jwtw¤½¬ (rªÃahr«) v½® Éisîf´ ahit?
  5. Ó®½U¤j¤½¦fhd kj ß½ahd fhuz§f´ ahit? (kj« rh®ªj)
F¿¥ò : c§f´ g½±fis vG½ CALS mYtyf¤½¦F mD¥gî«.  g½± jh´ ÛJ c§f´  g½î v©iz jtwhk± F¿¥¾L§f´.