BL - 22 பைபிள் தொல்லியல்​

ig¾´ bjh±Èa±
 ghl neh¡f« 
 ig¾Ë± Tw¥g£L´s tuyh¦W Mjhu§fis cW½íl¬ Ã%¾¡f ,¥ghl« f¦nghU¡F cjî»wJ.  nkY«/ ig¾Ë± F¿¥¾£L´s g©ila ,l§f˱ f©L¾o¡f¥g£L´sitfˬ btË¢r¤½± (rh¬Wf´) ig¾´ trd§f´ njtDila th®¤ij vd cW½¥gL¤jî« cjî»wJ.  v±yht¦¿¦F« nkyhf/ ig¾´ kD¡Fy¤½¬ c©ikahd rǤ½u¤ij És¡Ftijí«/ m½± v²Éj òuhz fijf´ ,±iy v¬gijí« khzt®f´ m¿ªJ bfh´s cjî»wJ.
ig¾´ bjh±Èa± v¬gJ v¬d?
                   bjh±Èa± JiwƬ xU ¾Çî ig¾´ bjh±Èa± vd¥gL«.  ig¾´ bjh±Èa±/ ig¾´ Ãy¥gF½f˱ br­a¥g£l mf³thuh­¢¼fsh± rǤ½u¤½¬ bgh¡»\§fis btË¢r¤J¡F¡ bfh©L tU»wJ.
bjh±ÈaȬ mt¼a«
                   xU ü¦wh©L¡F K¬/ ig¾Ë± c´s ¼y ,l§fis (C®f´) F¿¤J v½®¥ò Ék®rf®f´ (mÉRthr f±Éahs®) rªnjf nf´Éfis vG¥¾d®.  mt®f´ ig¾Ë¬ rǤ½u¤ j¬ikiaí« F¿¤J nf´É vG¥¾d®.  ,²Éj rªnjf¥ gh®itf´ “ca® ÔÉu v½®¥ò Ék®rd«” (Higher criticism) vd¥g£lJ.  ca® v½®¥ò Ék®rd§fsh± vG¥g¥g£l nf´ÉfS¡F/ ig¾´ bjh±Èa± ig¾´ Ãy§fˬ f©L¾o¥òfËÈUªJ »il¡f¥bg¦w rh¬Wfˬ mo¥gilƱ ig¾´ rǤ½u¤J¡F Mjhukhf g½yË¡»wJ.  ig¾´ bjh±Èa± bfhL¤j Mjhu¥ó®tkhd g½±fˬ Éisthf/ mndf Ék®rf®f´ j§f´ v½®¥ig ifÉ£L/ c©ikahf ig¾is e«ò« ÉRth¼fshf kh¿d®.  (cjh)  Ah±É/ rhƵ ngh¬w ntj m¿…®f´.  ,²Éjkhf ig¾´ bjh±Èa± c©ikfis btË¡bfh©L tªJ/ ig¾Ë¬ rǤ½u tuyh¦W c©ikfis Ã%¾¡»wJ.  nkY«/ ig¾´ ÉRth¼f´ khzt®f´ KjÈnah® ca® v½®¥ò Ék®rf®fis e«¾¡ifíl¬ ijÇakhf v½®bfh©L mt®fˬ jtwhd Ék®rd§fS¡F¤ bjËthd g½yË¡f cjî»wJ.  vdnt ig¾´ bjh±Èa± Äf K¡»akhd mt¼akhd ghlkhF«.
bjh±Èa± fhy§f´
                   kÅjFy tuyh¦iw gil¥ò Kj¦bfh©L kÅj¬ ga¬gL¤½a cnyhf§fsh± fz¡»L»wh®f´.  x²bthU bjh±Èa± f©L¾o¥òfS¡F« cnyhf fhy§fˬ mo¥gilƱ M©Lf´ fz¡»l¥gL«.  ,²Éj fhy§f´ ÑnH bfhL¡f¥g£L´sJ.
i)
f¦fhy«
».K.3000 M©L¡F K¦g£lJ
   
ii)
bt©fy fhy«
».K. 3000 Kj± ».K. 1200 tiu
 
>K¬ bt©fy fhy«
»K. 3000 Kj± ».K. 2000 tiu
 
>k¤½a bt©fy fhy«
».K. 2000 Kj± ».K. 1500 tiu
 
>¾¬ bt©fy fhy«
».K. 1500 Kj± ».K. 1200 tiu
   
iii)
,U«ò fhy«
».K. 1200 Kj± ».K. 300 tiu
 
>K¬,U«ò fhy«
».K. 1200 Kj± ».K. 900 tiu
 
>k¤½a ,U«ò fhy«
».K. 900 Kj± ».K. 600 tiu
 
>¾¬  ,U«ò fhy«
».K. 600 Kj± ».K. 300 tiu
   
iv)
»nu¡f fhy«
».K. 300 Kj± ».K. 63 tiu
   
v)
nuhkhÅa fhy«
».K. 63 Kj± ».¾. 323 tiu
                   kD¡Fy rǤ½u¤½Y«/ ig¾´ rǤ½u¤½Y« ,¡fhy§f´ Äf K¡»akhF«.
M½ahfk¤½¬ tuyh¦W Mjhu«
 
                   M½ahfk¤½± F¿¥¾l¥g£L´s r«gt§f´ mid¤J« f¦fhy¤½± Mu«¾¤J k¤½a bt©fy fhy« tiuí´s fhy§f˱ tU»wJ.  M½ahfk¤½¬ rǤ½u j¬ikia Ã%¾¡f Kj± g½bdhU m½fhu§fS« Äf K¡»a«.  f¦fhy¤J¡F« K¬ bt©fy fhy¤J¡F« ,ilƱ tU»w ,¥ g½bdhU m½fhu§fis¡ F¿¤J ca® ÔÉu v½®¥ghs®f´ nf´É vG¥ò»wh®f´.  mt®f´ vG¥ò»w ¼y nf´ÉfS¡F j¦nghJ bjËthd g½yË¥gJ r¦W fodkhÆD«/ bjh±Èa± mt®fˬ mndf nf´ÉfS¡F bjËthd/ ârakhd/ ca® k½¥ò´s g½±fis jªJ´sJ.  mt®f´ vG¥¾í´s ntW¼y nf´ÉfS¡F«/ ,Å tU« eh£f˱ nkY« nkY« f©L¾o¡f¥gL«.  bjh±Èa± Muh­­¢¼fsh± ¼wªj g½±fis mË¡f Koí«.  vÅD«/ M½ahfk¤½¬ Kj± g½bdhU m½fhu§fˬ rǤ½u j¬ikia Ã%¾¡f nghJkhd rh¬Wfis V¦fdnt bjh±Èa± jª½U¡»wJ.  M½ahfk¤½¬ rǤ½u j¬ikiaí«/ bghJthf ig¾isí« Ã%¾¡F« ¼y Mjhu rh¬Wfis ,¥ghl¤½± fhzyh«.
g©ila f±bt£Lfˬ go¥òf´
 
buhr£lh f± :  bghrh®£ v¬D« ¾u¨R bgh¿ahs® ie± e½ Kf¤Jthu¤½Y´s buhr£lh (Rosetta) v¬DÄl¤J¡fUnf 1799-± mf³thuh­¢¼Æ± <Lg£oUªj nghJ/ 3 mo 9 m§Fy« cauK« 2 mo 4.5 m§Fy« mfyK« 11 m§Fy« jokD« c´s xU fW¥ò »uhid£ f±iy njh©o vL¤jh®.  ,¡f±È± 14 tÇf˱ v»¥½a ¼¤½u vG¤J¡fS«/ mij¤ bjhl®ªJ 32 tÇf˱ ntW bkhÊ vG¤J«/ ѳ¥gF½Æ± 54 tÇƱ »nu¡f vG¤J¡fS« fhz¥g£ld.
                   1818-± r«nghÈa¬ v¬D« ¾u¨R ,is…® jd¡F bjǪj »nu¡f¤Jl¬ m¿ahj v»¥½a ¼¤½u vG¤J¡fis x¥¾£L bt¦¿fukhf m¡f±bt£il¥ go¤jh®.  ,¡f±bt£il¥ go¤jJ/ K¦fhy rǤ½u¤ijí«/ ig¾Ë¬ ¾¬dÂiaí« òǪJ bfh´s Äfî« cjÉ br­­jJ.
¾»µl¬ f±bt£L : 1835-± g®¼a gF½Æ± gÂÆÈUªj xU ,s« M§»y uhQt mYty® bA¬¿ ¼. uh¾¬r¬ kiyí¢¼Æ± xU f±bt£il¡ f©L¾o¤jh®.  ¾»µl¬ kiyí¢¼Æ± 350 mo¡F nkÈUªj ghiwƱ ijÇakhf V¿ m¡f±bt£o¬ efiy/ ¾shµl® M¥ ghǵ (Plaster of Paris) -± got« vL¤jh®.  _¬W bkhÊf˱ vGj¥g£l bkh¤j« 1200 tÇ f±bt£il¥ go¤J bjǪJ bfh´s mtU¡F 10 tUlkhdJ. Kj± bkhÊ giHa g®¼a bkhÊ/ ,u©lhtJ VyhÄa bkhÊ (Û½ah) _¬whtJ bkhÊ gh¾nyhÅa bkhÊ (m¡foa«).  ,itf´ TbuG¤J (M¥ò) toɱ vGj¥g£oUªjd.  g®¼a f±bt£L kfh jÇí uh#hit¡ (522 – 486 ».K.) F¿¤J vGj¥g£oUªjJ.  ¾»µl¬ f±bt£il¥ go¤j¿í« Ka¦¼ bt¦¿ bg¦wjh± g©ila mÓÇa k¦W« gh¾nyhÅa TbuG¤J ,¡f±bt£Lfis go¤j¿tj¦fhd bgÇa thr± ½w¡f¥g£lJ.  ,²Éj« g©ila mÓÇa k¦W« gh¾nyhÅa TbuG¤J got§fis go¤J m¿ªjJ/ M½ahfk¤½Dila ig¾´ tuyh¦iw bjËthf bjǪJ bfh´tj¦fhd bgÇa btË¢r¤ij¡ bfhL¤jJ. 
                TbuG¤J go¥ò Kiw ÃÅnt efDZ mN®ghÅg± (669 – 625 ».K.) ,uh#hɬ ò¤jf rhiyÆÈUªJ (Library) f©blL¡f¥g£l fËk© t£LU¡fis (Clay Tablets) bkhÊÆa± m¿…®f´ go¤j¿a cjÉaJ.  mitf˱ ¼y fËk© t£Lf˱ “gh¾nyh¬ gil¥ò F¿¥ngL” vd miH¡f¥gL« F¿¥òf˱ gil¥ò k¦W« nehthɬ bgUbt´s« F¿¤jhd Étu§f´ ½Ç¤J Tw¥g£L vGj¥g£oUªjd.
  • gh¾nyh¬ gil¥ò F¿¥ngL VG fËk© t£Lf˱ vGj¥g£oUªjd; xUntis mitf´ VG eh´ gil¥ig x¥¾l¡Toajh­­ ,U¡fyh«.
  • MwhtJ fËk© t£L kÅjŬ gil¥ig És¡F»wJ; ,J kÅj¬ MwhtJ eh´ gil¡f¥g£lh¬ v¬gnjhL bjhl®òilajhfyh«.
gh¾nyh¬ gil¥ò F¿¥ngL/ ig¾´ TW« gil¥ò rǤ½u¤njhL x¤J nghfhkÈUªjhY«/ mitf´ ig¾´ TW« gil¥ò rǤ½u« c©ikah­­ ,U¥gj¦F xU rh¬whF«.
,²Éjkhf buhr£lh f±bt£L«/ ¾»µl¬ f±bt£L« M½ahfk¤½¬ ¾¬d¡F«/ ig¾´ rǤ½u¤J¡F« tYthd rh£¼fshÆU¡»¬wd. ,¬D« mndf rh¬Wfis Muh­¢¼ahs®f´ f©L¾o¤J¡ bfh´nlÆU¡»wh®f´. ,¬D« tU« fhy§f˱ ,²Éjkhf gyÉj rh¬Wf´ M½ahfk¤½¬ rǤ½u¥ ¾¬dÂia Ã%¾¡F«.
Vnj¬ :  Vnj¬ njh£l¤½¬ rÇahd ,U¥¾l« F¿¤J gy fU¤J¡f´ c´sd.  m¿…®fS¡F´ bt²ntW fU¤J¡f´ fhz¥g£lhY«/ ô¥u£Oµ e½í«/ il¡ßµ (,bj¡nf± – M½. 2 : 14) e½í« Äf beU¡fkhf mUnf  tU« gF½Æ± gh¾nyhD¡F nk± gF½Æ± Vnj¬ ,Uª½U¡f nt©L«.  Vbdű/  gh¾nyhű f©blL¡f¥g£l xU fËk© t£o±/ ,bj¡nf± e½Æ¬ bga® ,½¡y£ vd F¿¥¾l¥g£L´sJ.  ,bj¡nf± e½ j¦nghJ il¡ßµ vd miH¡f¥gL»wJ.
nrhjid K¤½iuf´ – M½. 3 : 1-8
                   ,.v. µÕr® v¬D« bg¬r±ntÅah g±fiy¡fHf m¿…®/ 1932-± ÃÅntƬ mU»± xU K¤½iuia¡ f©blL¤jh®.  m½± xU fÅf´ Ãiwªj ku« K¤½Ç¡f¥g£oUªjJ.  m«K¤½iuÆY´s ku¤½¬ ty¥g¡f¤½±/ xU fztD« kidÉí« ,U¡»wh®f´.  nkY« m¥bg© ku¤½ÈUªJ fÅia¥ g¿¡F« nghJ xU r®¥g« mt´ ¾¬òw« ,UªjJ.  m« K¤½iu 3000 M©LfS¡F K¦g£ljhF«.  M½ahfk¤½± F¿¥¾l¥g£L´s rh¤jh¬ kÅjid¢ nrh½¤J ÉH¢br­­jh¬ v¬D« r«gt« c©ik v¬gij m«K¤½iu Ã%¾¡»wJ.
fhÞ¬ f£oa efu« – M½. 4 : 17
                   gH§fhy ÃÅnt¡F mU»± elªj bjh±Èa± mf³thuh­¢¼f´ M½fhy ehfßf¤J¡F«/ »uhk th³¡if Kiw¡F« KjyhtJ rh¬Wfis mˤjJ.  mf³thuh­­¢¼ahs®f´ mªehfßf¤ij ».K. 4000 M©Lf´ m±yJ mj¦F« r¦W Kªijajhf ,U¡fyh« vd fz¡»L»wh®f´.  ,¥g©ila ehfßf« Ayh¥ k¦W« K¬-Ayh¥ (Pre-Halaf) ehfßf« vd¥gL«.  tl bkhr¥g£nlhÄahɱ Ayh¥ v¬D« ,l¤½± m²Éjkhd ehfßf« KjyhtJ f©L ¾o¡f¥g£ljh± m¥bga® N£l¥g£lJ.  Ayh¥ fhy k¡f´ åLfËY«/ mo¡f¥g£l fËk© bfh©L mµ½ghu« ,l¥g£l FoirfËY« th³ªjd®.  fiyfS«/ ifÉid¥ bghU£f´/ gH§fhy¥ g£lz th³¡if KiwƬ Mu«g« KjÈait bkhr¥g£nlhÄahɬ F¬Wf˱ ¼¤½ukhf Ô£l¥g£L´sJ.  xUntis/ Ayh¥ ehfßf«/ KjyhtJ g£lz¤ij¡ f£oa fhÞ¬ t«r¤jtUila tÊƱ tª½U¡fyh«.
,ir¡ fUÉf´
                   fhÞŬ t«r¤½± tªj ôgh± »¬du¡fhu® k¦W« ehfRu¡fhu® midtU¡F« jf¥gdhth® (M½. 4 : 21).  »¬du« ,iH f«¾ ,ir¡fUÉfisí«/ ehfRu« fh¦wh± ,a§F« ,ir¡fUÉfisí« F¿¡»¬wd.  ig¾Ë± F¿¥¾l¥g£L´s ,ir¡fUÉfˬ M½ njh¦w« k¦W« ts®¢¼ia¡ F¿¤J mf³thuh­­¢¼f´ rh¬Wf´ bfhL¡»¬wd.  f±njaǬ C® g£lz¤½± xU gH§fhy »¬du« f©blL¡f¥g£lJ.  ,iH f«¾ k¦W« fh¦W ,ir¡fUÉf´ v»¥½a f±bt£Lf˱ ¼¤jÇ¡f¥g£L´sJ.  ,²Éj« ,ir¡fUÉf´ gH§fhy¤½nyna ga¬gL¤j¥g£lJ v¬D« ig¾Ë¬ fU¤ij bjh±Èa± Ã%¾¡»wJ.
cnyhf bjhʱf´
                   ögh± fhÞ¬ “¾¤jis ,U«ò KjÈat¦¿¬ bjhÊyhs® ahtU¡F« MrhÇadhdh¬” (M½. 4 : 22).  M½fhy¤½± cnyhf« ga¬gL¤j¥g£lJ v¬gj¦F ,²trd« xU Mjhu«.  Mdh± cnyhfK«/ cnyhf bjhʱfS« M½fhy¤½± ga¬gL¤j¥glɱiy vd v½®Ék®rf®f´ K¬ò fU½d®.  vÅD« cnyhf« cgnahf¥gL¤j¥g£l fhy« vd fUj¥g£l fhy¤J¡F K¬¾Uªnj cnyhf« ga¬gh£oÈUªjJ v¬gj¦fhd Mjhu§f´ rÛg¤½a Muh­¢¼f´ _y« Ã%gzkhÆd.  ,¥nghJ« ».K. 1200 M©L msɱjh¬ m©il »H¡F ehLf˱ ,U«ò gaD¡F tªjJ vd fz¡»± bfh´s¥g£lhY«/ eåd bjh±Èa± Muh­­¢¼f´ ».K. 1200-¡F« beLehS¡F K¬ng ,U«ò ga¬gL¤j¥g£lJ vd Ã%¾¡»¬wd.  gh¡jh¤½¬ tl»H¡»± 80 ».Û.  öu¤½Y´s bl±-mµkh® (g©ila bga® – vR¬dh) vd j¦nghJ miH¡f¥gL« ,l¤½±/ ¼¡fhnfh g±fiy¡fHf¤½¬ XÇa©l± ,¬µooô£il¢ nr®ªj bA¬¿ ¾uh§ngh£ v¬gt®/ ».K. 2700 fhy¤½a ,U«ò¡ f¤½Æ¬ ö¡F« ciwia rh¬Wl¬ f©blL¤jh®.  nkY« C® g£lz« (M¾ufhĬ brhªj ,l«) mUnf xU gH§fhy ¼W ,U«ò nfhlhÇí«/ gy g©ila ,U«ò¥ bghU£fS« f©blL¡f¥g£ld.  ig¾Ë¬ M½ahfk« 4-« m½fhu¤½± Tw¥g£L´sgo ,U«ò M½fhy« bjh£nl ga¬gL¤j¥g£lJ v¬gj¦F ,¡f©L¾o¥òf´ rh¬WfshF«.
F¿¥ò :  br¥ò cnyhf¤ij Él ,U«ò v˽± JU¥¾o¤J fiuªJ ÉLtjh±/ ,U«ò ga¬gL¤jiy¡ F¿¤J m½f rh¬Wf´ »il¥gJ r¦W fod«.
bgUbt´s« (M½. 7/ 8)
                   bjh±Èayhs® A¢. uhµk¬ 1853-± ÃÅntƱ mÓÇa uh#h MN®ghÅg± v¬gtǬ ò¤jf rhiyÆÈUªJ ¼y gh¾nyhÅa bgUbt´s fËk© t£Lfis¡ f©blL¤jh®.  m²t£Lf´ bgUbt´s¤½¬ gh¾nyhÅa F¿¥òf´ vd ¾¬fhy¤½± Ã%gzkhÆd.  bgUbt´s¤½¬ gh¾nyhÅa F¿¥òf´/ ig¾Ë¬ bgUbt´s F¿¥òfËÈUªJ  r¦W khWg£litfshd nghJ«/ mitf´ gH§fhy¤½± xU kfh bgÇa bgUbt´s« cyif mʤjJ vd ârakhf Ã%¾¡»¬wd.
                   gh¾nyhÅa bgUbt´s F¿¥òf´ jÉuî«/ gy rh¬Wf´ nehthɬ ngiHia¡ F¿¤J tuyh¦W M¼Ça®fshY«/ ɨ…hÅfshY« bfhL¡f¥gL»¬wd.  ngiHia njL«go m®ÛÅa kiyf˱ gy® V¿d® vd gH§fhy rǤ½u« brh±»wJ.  m²Éjkhf kiy V¿nah® jh§f´ m¥ngiHia¥ gh®¤jjhfî« T¿d®.  nkY«/ 13-« ü¦wh©o¬ m®ÛÅa ,stur® rnfhju® b#f¬ iAl¬ (¾¬ò ¾u¨Rɬ »¿µjt JwÉahf kh¿dh®) ngiHia¡ F¿¤J vG½dh®.  mt® muuh¤ kiyƱ gÅ FÉaȱ xU fU¥ò ,l¤ij¥ gh®¡f Koí« vdî«/ mJ nehthɬ ngiH vdî«/ mij jh¬ gh®¤jjhfî« ».¾. 1254-± vG½dh®.
                   bgUbt´s¤J¡F«/ ngiH¡F« Vuhskhd Mjhu§f´ ,Uªj nghJ«/ ,u©lh« cyf¥nghDZ nehthɬ ngiH F¿¤J Äf rÛg¤½a br­­½ btËahdJ.  u·ah k¦W« mbkÇ¡f ÉkhÅf´ jh§f´ muuh¤ kiyƬ ÛJ gwªj nghJ ngiHia¥ gh®¤jjhf¡ T¿d®.  u·a js« ¾Çth¬ (Brivan) k¦W« Uża (Runisia) T£L ehLf´ js¤J¡F« ,ilƱ thű neuhf gw¡F« nghJ muuh¤ kiy tU»wJ.  u·a nk#® #hµg® khµbfȬ/ í¤j fhy gil¤jiyt® (1941 – 1945) jh¬ nehthɬ ngiHia¤ bjËthf¥ gh®¤jjhf¡ T¿dh®.  ,¢rh¬Wf´ bgUbt´s« rǤ½u ó®tkhdJ vdî« cyf KGtJkhdJ vdî« Ã%¾¡»¬wd.
ghng± nfhòu« (M½. 11)
                   bj¦F bkhrg£nlhÄahɱ/ gy gH§fhy ¼Fuh¤ (Ziggurat) vd¥gL« nfhòu§f´ njh©o vL¡f¥g£ld.  ¼y gh¾nyhÅa fËk© t£LfS« ¼Fuh¤ F¿¤J TW»¬wd.  xUntis/ ¼Fuh¤f´ ghng± nfhgu¤½± ¼½ykilªj gF½fˬ Ûjkhf­ ,U¡fyh«.  gH§fhy k¡f´ rª½u flîis tz§»d®.  gh¾nyh¬ bgUbt´s F¿¥òfis bkhÊbga®¤j #h®÷ µÄ¤/ ¼Fuh¤ F¿¤J« bkhÊbga®¤jh®.  m¢¼W F¿¥ò ,²Éjkhf brh±»wJ.  “,¡nfhÆȬ f£Lkhd« njt®fis tU¤j¥gL¤½aJ.  xU ,uɱ mt®f´ f£l¥g£litfis ,o¤jd®.  k¡fis ¼jwo¤J/ mt®fˬ ng¢irí« mªÃa¥gL¤½d®”. njt¬ KjyhtJ ghng± nfhòu¤ij ,o¤J mt®fˬ ghi\fis¤ jhWkhwh¡»d c©ik r«gt¤½¬ ¾¦fhy khWg£l vG¤J totnk ,¥gh¾nyhÅa ¼W F¿¥ghf ,U¡f nt©L«.
f±njaǬ C® g£lz« – M¾ufhĬ ¾w¥¾l« (M½. 11 : 31)
 
                   C® g£lz¤½± M¾ufh« ¾wªjh¬.  bj¦F bkhrg£nlhÄahɬ f±njaǬ C® g£lz¤½± j¬ ,sik¥ gUt¤½± M¾ufh« th³ªjh®.  o. Èadh®£ bthÈ v¬gt® 1922-1934-± C® g£lz¤ij mf³thuh­­¢¼ br­­jh®. ».K. 4000 Kj± ».K. 300 tiu ,§F k¡f´ th³ªjh®f´ vdî«/ ehfßf¤½± K¬nd¿a k¡f´ ,§F gH§fhy¤½± th³ªjh®f´ vdî« mt® f©L¾o¤jh®.  Mfnt C® g£lz« xU ehfßf bjh£o± vd fUjyh«.  C® g£lz« gH§fhy¤½± f±É¡F« bga® bg¦w g£lzkhF«.  tF¥giwfisí«/ TbuG¤½± vG½a fËk© t£Lfisí« mf³thuh­­¢¼ahs®f´ f©L¾o¤jd®.
                   ,²Éjkhd v±yh bjh±Èa± f©L¾o¥òfS« M½ahfk¤½¬ Kj± g½bdhU m½fhu§fS« tuyh¦W c©ikf´ vdî«/ e«g¤jFªjitf´ vdî« Ã%¾¡»¬wd.
fhdh¬ njr¤½± M¾ufh«
 
                   fhdh¬ k¦W« v»¥½± M¾ufh« th³ªjij¡ F¿¤J v½® Ék®rf®f´ rªnjf¥gL»wh®f´.  M¾ufhik¡ F¿¤J ig¾´ brh±Y« r«gt§fS¡F ârakhd gy rh¬Wfis bjh±Èa± jU»wJ.  xU mf³thuh­­¢¼Æ± “M¾ufh«” v¬D« bga® bfh©l xU gH§fhy fËk© t£L f©blL¡f¥g£lJ.
                   gh®nthÅlÄUªJ M¾ufh« x£lf§fis¥ bg¦wh® vd M½ahfk« 12 : 16 F¿¥¾L»wJ.  M¾ufh« fhy¤½± v»¥½± x£lf§f´ ,±iy vd v½® Ék®rf®f´ f©_o¤jdkhf T¿d®.  Mdh± bjh±Èa± f©L¾o¥òf´ mt®f´ fU¤Jf´ jtW vd Ã%¾¡»¬wd.  M¾ufhĬ fhy¤J¡F K¬ng/ ig¾´ F¿¥¾L»wJ ngh± v»¥½± x£lf§f´ ,Uªjd v¬gj¦fhd gykhd Mjhu§fid bjh±Èa± j¦nghJ jU»wJ.  bjh±Èayhs®f´ x£lf¤½¬ cnyhf k¦W« k© ¼iyfisí«/ ghiw ¼¤½u§fisí«/ gl§fisí« nkY« x£lf¤½¬ vY«òfisí«/ xU x£lf¤½¬ k©il X£ilí« f©blL¤jd®.  ,¥ bghU£f´ ».K. 800 ÈUªJ ».K. 3000-¡F ,il¥g£ljhF«.  ,²Éjkhf ,¢rh¬Wf´ Û©L« M¾ufh« F¿¤jhd c©ikfis ÉtÇ¡»¬wd.  vdnt M¾ufh« xU rǤ½u òU\¬ vd gykhf Ã%¾¤J¡ Twyh«.
nah®jh¬ g´s¤jh¡F ehfßf« (M½. 13)
                   nyh¤J th³tj¦F bjǪJ vL¤j/ nah®jh¬ g´s¤jh¡F gF½Æ± k¡f´ t¼¡fɱiy vd Ék®rf®f´ T¿d®.  k¡f´ thHhj xU jÅikahd gF½Æ± v¥go nyh¤J k£L« jÅahf thH Koí« vd mt®f´ nf´É vG¥ò»wh®f´.  1940-± lh¡l®. be±r¬ FY¡ v¬gt® nah®jhD¡F mU»± Rkh® 70 ,l§f˱ njh©o/ m¥gF½f˱ Rkh® 4000 M©LfS¡F K¬ng k¡f´ th³ªjd® vd f©L¾o¤jh®.  mitf˱ ¼y ,l§f´ ».K. 3000 Kj± ».K. 2000 M©Lf˱ k¡f´ beU¡fKilajhf fhz¥g£lJ.  ,¡f©L¾o¥ò v½® Ék®rf®f´ nah®jh¬ g´s¤jh¡F k¡f´ th³¡if F¿¤J vG¥¾a nf´ÉfS¡F rÇahd g½iy¡ bfhL¤J mt®fis thail¡f¢ br­­jJ.
V¤½a nguuR (M½. 15 : 20)
                   V¤½a®fis¡ F¿¤J 47 Kiw ig¾´ F¿¥¾L»wJ.  vÅD«/ 19-« ü¦wh©L tiu ig¾is¤ jÉu ntW vªj òw¢rh¬WfS« V¤½aiu¡ F¿¤J »il¡fɱiy.   Ék®rf®f´ ,ij ig¾Ë¬ jtW vd¡ fU½d®.  Mdh± 19-« ü¦wh©L Mu«¾¤J rÛg¤½a bjh±Èa± f©L¾o¥òf´ tiu V¤½a nguuR ,Uªjj¦fhd Vuhskhd rh¬Wf´ »il¡f¥bg¦wd.  1906-±/ b#®khÅa bjh±Èayhs® ënfh ɧy® g©ila V¤½a nguu¼¬ jiyefiu M¼ah ikdDZ nghfhµ-»íµ v¬DÄl¤½± njh©o f©L¾o¤jh®.  MÆu¡fz¡fhd fËk© t£LfS« ,¥gF½Æ± f©blL¡f¥g£ld.  nkY«/ gy« bghUª½a V¤½a®f´ bkhrg£nlhÄahit M¡»uĤJ/ v»¥ijí« njh±Éaila¢ br­­jd® vd j¦nghJ m¿a¥gL»wJ.  ¾¬ò ».K. 12-« ü¦wh©o± fhnjµ í¤j¤J¡F ¾¦ghL uh«nrµ-2-« ,uh#hîl¬ V¤½a®f´ rkhjhd cl¬ghL br­­jd®.  ,ªj V¤½a nguuR ».K. 717-± mÓÇa®fsh± njh¦fo¡f¥g£lJ.  ,²Éjkhf V¤½a®fis¡ F¿¤J »il¤j jft±f´ v½® Ék®rf®fˬ thia mil¡f¢ br­­jJ.
nrhnjhı th³ªj nyh¤J (M½. 19)
                   nrhnjhKila J¬kh®¡f #d§fsh± nyh¤Jila å£L thrȬ jh³gh´fis cil¤J ½w¡f Koaɱiy.  v¥go xU bgÇa F«gyh± xU å£o¬ ó£il ½w¡f Koahk± nghdJ F¿¤J gy ü¦wh©Lfshf m¿…®f´ M¢rÇa¥g£ld®.  1926-1930-¡f˱ ‘bl± bgÆ£ Ä®¼«’ v¬DÄl¤½± bjh±Èayhs®f´ bfƱ k¦W« M±¾iu£ br­­j mf³thuh­­¢¼f´/ F«gyh± cil¡f¥glhj ó£L F¿¤jhd uf¼a§fisí« rh¬Wfisí« btË¡bfhz®ªjJ.  m¢rh¬W xU mf³thuh­­¢¼Æ± f©L¾o¡f¥g£l f£ol¤½¬ jh³¥gh´f´ Äfî« bgÇjhfî« gykhfî« ,UªjJ.  ,ªj rh¬W xUnghJ« bgh­­ia g½î br­­ahj (bgh­­íiuahj) ig¾´ trd¤ij cW½ br­­»wJ.
nrhnjh« bfhnkhuhɬ mÊî
                   rt¡flȬ bj¬KidƱ br­­a¥g£l mf³thuh­­¢¼f´ Rkh® ».K. 2000 M©Lf˱ m¥gF½Æ± k¡f´ bgU¡f¤½± V¦g£l ,ilbtËia m¿a cjÉaJ.  gh¥-v¤-jhuh v¬DÄl¤½± br­­j mf³thuh­­¢¼Æ± ».K. 2500 – ».K. 2000 M©LfS¡F ,il¥g£l fhy¤½a Vuhskhd ghid X£L¤ J©LfS«/ beU¥ò¡ f±fS« »il¤jd; ,it Rkh® ».K. 2000-± k¡f´ m¥gF½Æ± th³t½± ,ilbtË V¦g£lJ v¬gj¦F rh¬whF«.  ,¥go ½Obud m¥gF½Æ± k¡f´ thHhk± ,ilbtËí«/ m¥gF½Æ± bgU« mÊî«/ j£gbt¥g«/ Ãy k© mik¥¾± kh¦wK« c©lhf¡ fhuz«/ VnjhbthU ,a¦if nguÊî V¦g£oU¡f nt©L« vd¡ fh£L»wJ.  mªj ,a¦if nguÊî ig¾´ F¿¥¾L« thd¤½ÈUªJ fªjfK«/ m¡»Åí« (M½. 19 : 24) ÉGªjjh± V¦g£ljhF«.  xU ntis/ nrhnjh« k¦W« bfhnkhuh g£lz§f´ fªjf m¡»Å ÉGªj¾¬ rt¡flY¡F´ òijª½U¡fyh«.
bgȵ½a g£lz« nfuh®
 
                   fhdhű g¨rK©lhdgoah± <rh¡F nfuhU¡F¥ nghdh¬. (M½. 26 : 1).  m¡fhy¤½± nfuh® czî jhÅa¤J¡F bga®bg¦w g£lz«.  1927-± bjh±Èa± Muh­­¢¼ahs® W.F. bg£Ç nfuh® gF½Æ± br­­j mf³thuh­­¢¼Æ± mJ cW½ br­­a¥g£lJ.  mt® njh©o vL¤j gH§fhy bgÇa ghidf´/ <rh¡»¬ fhykh»a ».K. 2000-± nfuh® xU bgÇa jhÅa fs¨¼a« v¬gij btË¥gL¤½aJ.
nr·l ò¤½u ghf¤ij kh¦Wj±
                   ga¦w§T³ ÛJ Mir¥g£L Vrh _¤j rnfhjudhÆUªJ« j¬ ,isa rnfhjudh»a ah¡nfhò¡F j¬ nr·l ò¤½u ghf¤ij ɦwh¬.  bkhbrhg£nlhÄahɱ mf³thuh­¢¼Æ± f©blL¡f¥g£l _jhija® fhy ü¼ t£Lf´ (Nuzi Tablets)  m¡fhy¤½ÈUªj nr·l ò¤½u ghf¤ij ɦF« gH¡f¤ij btË¢r¤J¡F bfh©L tªjJ.  xU ü¼ t£L ,U rnfhju®fS¡»ilƱ elªj xU x¥gªj¤ij¥ g½î br­­J´sJ.  m½± xU rnfhju® j¬ nr·l ò¤½u ghf¤ij (xU njh£l«) j¬ rnfhjuD¡F _¬W MLfS¡fhf kh¦¿ (ɦgid) bfhL¤jh¬.  ü¼ t£o¬ ,¥g½î ah¡nfhò j¬ rnfhjudh»a Vrhîl¬ br­­j ngu« ngRjY¡F x¤½U¡»wJ (M½. 25 : 30-34) vd Ã%¾¡»wJ.
nahnr¥ò v»¥½¬ ¾ujhd mik¢r®
                   v»¥½± xU moik (nahnr¥ò) ca® gjÉ¡F ca®¤j¥g£lh¬ v¬gj¦fhd th­­¥ig¡ F¿¤J ¼y Ék®rf®f´ rªnjf« vG¥ò»wh®f´.  vÅD« v»¥½a Ãidî¢ ¼¬d§fS«/ bjh±Èa± f©L¾o¥òfS« fhdhÅa® KjÈa mªÃa®fS« v»¥½aUila muritƱ ca®gjÉf´ bg¦wd® v¬gj¦F¢ rh¬W gf®»¬wd.  (cjh.) JL (Dudu) v¬D«  fhdhÅa® v»¥½a muritƱ ca® gjɱ ,Uªjh¬.  ,J xU Étrha bg© 1888-± f©blL¤j t£blG¤J foj¤½¬ _y« m¿a KoªjJ.  mªj t£blG¤J foj« (Tablet letter) xU mnkhÇadh±/ JLî¡F vGj¥g£lJ.  m¡foj¤½± “v¬ ca®ªj ¾uòth»a uh#hɬ r_f¤½± mk®ª½U¡F« JL mt®fˬ ÉU¥g« vJnth/ mij vd¡F¤ bjÇa¥gL¤J«/ eh¬ mij¢ br­­nt¬” vd vGj¥g£L´sJ.
                   ,¬D« gy rh¬Wf´ mªÃa®/ moikf´/ fhdhÅa® KjÈnah® v»¥½¬ muritƱ ca® gjÉf˱ mk®ª½Uªjd® vd¡ TW»wJ.  Ã¢rakhf nahnr¥ò« mt®f˱ xUtuhf ,Uª½U¡f nt©L«.
                   M½ahfk¤½± vGj¥g£litf´ c©ikahd rǤ½u« vdî«/ mitf´ gÇR¤j MÉah± Vt¥g£L nkhnrah± vGj¥g£ld vdî« ,ªj bjh±Èa± rh¬Wf´ Ã%¾¡»¬wd.  ,jdh± nkhnr gH§fhy¤½¬ KjyhtJ c©ikahd tuyh¦W M¼Ça® M»wh® vdyh«.
ig¾´ Ãy¤½¬ gH§fhy ÃidÉl§f´
vÇnfh : v»¥½ÈUªJ ÉLjiy bg¦W tªj ,µuntyuh± fhdh¬ gF½Æ± KjyhtJ ¾o¡f¥g£l g£lz« ,J.  bl±-vµ-R±jh¬ v¬DÄl¤½± vÈrhɬ Ú%¦W v¬D« Ú%¦¿¬ mUnf c´s F¬¿¬ ÛJ ,¥g£lz« f©L¾o¡f¥g£L´sJ.  rh®yµ thu¬ (1868)/ v®dµ£ brȬ (1907-11)/ #h¬ f®µl§ (1929-36)/ ĵ. f¤jä¬ bf¬nah¬ (1952-58) KjÈa bjh±Èa± Muh­­¢¼ahs®fsh± ,²Él« gyKiw njh©l¥g£lJ.  vÇnfhɬ mÊit¡ F¿¤J ig¾´ F¿¥¾Lgitfis cW½¥gL¤J« Vuhskhd rh¬Wf´ mt®fˬ f©L¾o¥òf´ _y« btË¥gL¤j¥g£lJ.  f®µl§ ,¥g£lz« Rkh® ».K. 1400 M©L msɱ 峤j¥g£lJ vd fz¡»L»wh®.  mt®f´ 峪j Rt®f´/ vǪJ fǪJ nghd nfhJik/ gh®È/ ngߢr«gH« KjÈat¦¿¬ ÛjK´s ghf§fis¡ f©L¾o¤jd®.  ,¥g£lz« ½Obud ÉGªJ vǪjJ v¬gj¦F ,itf´ rh¬WfshF«.  m²t©znk/ “g£lz¤ijí« m½Y´s ahití« m¡»Åah± R£blǤjh®f´” (nahR. 6 : 24) v¬D« ig¾´ trd¤ijí« ,¡f©L¾o¥òf´ cW½ br­­»¬wd.
M¤nrh® (nahR. 11 : 10-13)
 
                M¤nrhǬ uh#hth»a ahÕ¬ jiyikƱ tlfhdh¬ njr¤½¬ uh#h¡f´ nr®ªJ xU T£lÂia mik¤jd®.  ,¡ fhdhÅa T£l ,µunty®fsh± K¿ao¡f¥g£lJ.  M¤nrh® g£lz¤ijí« ,µunty® Ô¡»iuah¡»d®.  ,¥g£lz« Rkh® ».K. 1400 M©Lth¡»± vÇ¡f¥g£lJ v¬gj¦fhd rh¬Wfis/ M¤nrh® g£lz¤ij mf³thuh­­¢¼ br­­j f®µl§ btËÆ£lh® (f®µl§ : nahRth/ Ãahah½g½f´/ g¡. 197/ 383)
nahRthɬ f±yiw
                   “mtid v¥uhÞĬ kiy¤ njr¤½Y´s fhahµ kiy¡F tl¡nf ,U¡»w ½«dh¤ nruh v¬D« mtDila Rjª½u¤½¬ v±iy¡F´ns ml¡f« g©Âdh®f´” (nahR. 24 : 30). ,²Él« ,¥nghJ  bg¤njY¡F tlnk¦»± 16 ».Û. öu¤½± nahRthɬ »uhkkhd bfòî® ,µRyh v¬DÄl¤½± ,U¥gjhf¡ F¿¥¾l¥gL»wJ.  ,¥gF½ÆY´s kiyƱ mndf ghiw¡ Fif f±yiwf´ c´sd.  1870-±/ mndf f±f¤½f´ mt¦¿± xU f±yiwÆÈUªJ f©blL¡f¥g£lJ.  ,J nahRthɬ f±yiwahf ,U¡fyh«.  Vbdű br¥Jt¼ªJ (v¾nua giHa V¦gh£o¬ »nu¡f bkhÊah¡f«) ,²Éjkhf F¿¥¾L»wJ.  ,µunt± t«r¤jhiu »±fhȱ ÉU¤jnrjd« br­­a ga¬gL¤½a f±f¤½fis/ mtid (nahRth) ml¡f« g©Âd f±yiwƱ mtDl¬ it¤J ml¡f« br­­jd®”.  (Willmington’s guide to the Bible, p. 954).  br¥Jt¼ªJ mË¡F« ,¤jftȬ mo¥gilƱ/ ârakhfnt ,J nahRthɬ f±yiw v¬gij vËjhf Ô®khÅ¡f ,aY«..
kiwthd jhÅa »l§F (uf¼a »l§F)
                   »½nah¬ nfhJikia Û½ahÅaǬ if¡F¤ j¥òÉ¡»wj¦fhf/ Miy¡F¢ rÛgkh­ mij¥ nghuo¤jh¬. (Ãah. 6 : 11).  ».¾. 1926-1928-« M©LfS¡F ,ilƱ »½nahÅaǬ gF½fis¢ R¦¿Y« bjh±Èayhs®f´ mf³thuh­¢¼ br­jh®f´.  mt®f´ mndf kiwthd jhÅa »l§Ffis¡ f©L¾o¤jd®.  xUntis Ãahah½g½f´ ò¤jf« ,²Éj »l§Ffis (Miyf´) F¿¥¾L»wJ vdyh« (Ãah. 6 : 11-18).
»¾ah – CDZ rîȬ åL
 
                   »¾ahɱ rîȬ åL ,UªjJ; mJnt ,izª½Uªj ,µunt± eh£o¬ Kj± jiyefuhfî« bra±g£lJ.  vUrnyĬ tl¡nf Rkh® 7 ».Û. bjhiyɱ »¾ah mikªJ´sJ.  Dr. W.F. M±¾iu£ v¬D« ¼wªj bjh±Èayhs® 1922 k¦W« 1933-f˱ ,¥gF½ia mf³thuh­¢¼ br­J ».K. 1100-¡F« ».¾. 80-¡F« ,il¥g£l fhy¤½a MW ÃiyfËyhd k¡f´ th³ªjj¦fhd rh¬Wfis f©lh®.  mt¦¿± ».K. 1000 M©ila/ ,u©lh« ÃiyaL¡»±/ 155 x 170 moasî´s rîȬ ,Ukho mu©kid ngh¬w nfh£iliaí« f©L¾o¤jd®.  mJ gyÉjkhd ghidfshY«/ Vuhskhd rika± ghidfshY« Ãiwª½UªjJ.  nkY«/ mt®f´ rî± murdhtj¦F K¬ Étrha¤½¦F ga¬gL¤½aJ vd fUj¥gL« xU ,U«ò V® (ta± cHî bjhÊY¡fhd cgfuz«) ,U¥gijí« f©L bfh©lh® (1 rhK. 11 : 4/ 5).  vdnt ,J rîȬ rǤ½u¤ij cW½¥gL¤J»wJ.
jhåJ vUrnyik¥ ¾o¤jJ (2 rhK. 5 : 6-10)
                    kiyÛJ´s vUrny« efDZ KjyhtJ vó¼a® th³ªjd®.  jhåJ ,ªefiu vó¼aÇlÄUªJ if¥g¦¿dh®.  vó¼a® Äfî« muÂ¥gh­ ghJfh¡f¥g£l efDZ th³ªjd®.  Mfnt/ mªefiu ahU« if¥g¦w KoahJ vd fU½ajh±/ mt®f´ jhåij gÇfhr« g©Â rth± É£ld®.  MÆD«/ jhåJ ò¤½rhȤjdkhf gilåuiu mªefU¡F´ mD¥g Ka¦¼¤jh¬.
                   fjnu¬ g´s¤jh¡»Y´s Ú%¦W¡F xU uf¼a Ru§f¥ ghijia (rhyf«) vó¼a® mik¤½Uªjd®.  v½Çfsh± vUrny« ef® NH¥g£oU¡F« nghJ vó¼a® ,¢Ru§f« tÊahf j©Ùiu uf¼akhf efU¡F´ bfh©L tUt®.  ,¢Ru§f« Äfî« FW»aJ.  jhåJ ,¢Ru§f¤ij m¿ªJ mj¬tÊahf åu®fis vUrny« efU¡F´ mD¥¾dh®.  ,²Éj« jhåJ vó¼aiu njh±Éaila¢ br­J/ vUrnyik vó¼aÇlÄUªJ if¥g¦¿dh¬.  ig¾Ë± brh±y¥g£L´s ,¢r«gt¤ij¡ F¿¤J Ék®rf®f´ mndf M©Lf´ rªnjf¡ nf´Éfis vG¥¾d®.  m²Éjkhd vªj uf¼a ghijí« ,±iy vd ÉkÇrf®f´ Éth½¤jd®.
                   vÅD«/ thu¬ (Warren)  v¬D« M§»y gil¤jiyt® 1867-± jhåJ vUrnyik¥ ¾o¡f ga¬gL¤½a mnj uf¼a ghijia Û©L« f©L¾o¤jh®.  ghiwÆÈUªJ Ú® RuªJ tU« xU ,l¤J¡F r¦W nkny xU ,U©l bt¦¿l« ,U¥gij thu¬ f©lh®.  mªÚ%¦W j¦nghJ “f¬Å kÇah´ Ú%¦W” vd miH¡f¥gL»wJ.  kÇah´ ,naR ¾wªj nghJ mtǬ ¼WgUt Milfis m§F R¤j« br­jh® vd e«g¥gLtjh±/ mªÚ%¦W¡F m¥bga® tªjJ.  nf¥l¬ thu¬ J¢ryhf m²ÉU©l bt¦¿l¤J¡F V¿ mjD´ EiHªjh®.  mt® bkJthf jt³ªJ/ C®ªJ br¬W ,W½ahf xU ghiwƬ ,ilÆY´s xU Jthu¤½± v£odh®.  mt® m¥ghiw Jthu¤½¬ tÊah­ jiyia EiH¤J btËna tªjnghJ/ jh¬ vUrny« efǬ ika¥gF½Æ± tª½U¥gij¡ f©L M¢rÇa¥g£lh®.  nkY« mt® tªJ nr®ªj ,l¤½ÈUªJ/ mt® òw¥g£l ,U©l bt¦¿lK«/ f¬Å kÇah´ Ú%¦W« btFöu¤½± ,U¥gij¡ f©lh®. ((Willmington’s Guide to the Bible, p. 957) thu¬ Û©L« ,¢Ru§f ghijia f©L¾o¤jJ/ f£Lfijf´ ,±yhj ig¾´ trd§fˬ Äf¢ rÇahd j¬ikia Ã%¾¤jJ.  ,²Éjkhf/     ig¾´ cyf rǤ½u¤½Y« ârakhf e«g¤ jFªjjh»wJ.  jhåJ vUrnyik¡ if¥g¦¿aijí« Ã%¾¡»wJ.
m¥rnyhĬ Ãidî¤ö© (2 rhK. 18 : 18)
                   jh彬 kf¬ m¥rnyhK¡F ¾´isf´ ,±iy.  mtD¡F ¾´isf´ ,±yhjgoah± j¬ …hgfh®¤jkh­ ,U¡F«go xU öiz¡ f£odh¬.  mt¬ cÆnuhoU¡F« fhy¤½± mtD« mt¬ e©g®fS« nr®ªJ xU ghiwia bt£o Ãidî f±iy e£lh®f´.  m¤ö© 47 mo cauK´sJ.  vUrnyĬ »H¡nf fjnu¬ g´s¤jh¡»± ,ªÃidî¢ ¼¬d« c´sJ.  ,¤ö© ,¬W« Ãiy¤J ìW/ ig¾´ rǤ½u« c©ikbad Ã%¾¤J¡ bfh©oU¡»wJ.
rhnyhnkhŬ bgh¡»\ rhiyf´
 
                   ,izªj ,µuntȬ Äfî« …hdK«/ bt¦¿fukhd uh#h rhbyhnkh¬ Mth®.  mtǬ M£¼Æ± ,µunt± brʤnjh§»aJ (1 ,uh#h. 4 : 26 ; 7 : 45 ; 9 : 19-26 ; 10 : 23).  rhbyhnkhD¡F mndf F½iuf´/ uj§f´/ F½iu åu®f´ KjÈait ,Uªjd.  mt® mndf f± åLfisí« f£odh®.  bjh±Èa± M­îf´ ig¾´ trd§fis cW½¥gL¤J»¬wd.  bjh±Èa± Muh­¢¼ahs®f´ uj§fˬ efu« vd¥gL« bk»njh (Megiddo) gF½ia¤ njh©oa nghJ br±tK«/ bgh¡»\§fS« Ãiwªj mndf bgÇa f±åLf´ ,Uªj rh¬Wf´ »il¤jd.  rhbyhnkhÅl« Äf¥bgÇa msÉyhd br¥ò cnyhfÄUªjJ.  mij vUrny« Mya« f£l ga¬gL¤½dh®.  bjh±Èa± nguh¼Ça®/ M±¾iu£ k¦W« be±r¬ FY¡ KjÈnah® j§f´ Muh­¢¼f´ _y« ig¾´ trd§fis cW½ br­jd®.
bk»njh
                   1903-05-« M©Lf˱ lh¡l®.Í. µFkh¢r® (Dr. G. Schumacher) v¬gt® KjyhtJ ,¥g£lz¤ij¤ njh©odh®.  ¾¬ò 1925-± bjh±Èayhs® lh¡l®. bA¬¿ ¾uµl£ k¦W« FGÉd® bk»njhit¤ njh©od®.  ig¾Ë± F¿¡f¥g£oU¡F« mndf r«gt§fS¡fhd rh¬Wfis ,²thuh­¢¼f´ òy¥gL¤½aJ.  f±bt£Lf´/ jhÅa »l§Ff´/ k¦W« Vuhs« ahid jªj¤jh± br­a¥g£l bghU´fis mt®f´ f©blL¤jd®.  nkY« F¿¥¾£L brh±y¡Toa f©L¾o¥ò v¬dbtű/ rhbyhnkh¬ fhy¤ij¢ nr®ªjJ vd fUj¥gL« eh¬fh« ÃiyaL¡»± mt®f´ xU F½iuf´ yha« v¬D« F½iuf´ f£LÄl¤ij¡ f©ld®.  450 F½iufis guhkÇ¡F«go/ m¡F½iu f£LÄl« rÇahf ½£lÄ£L f£l¥g£oUªjJ.  ,¡f©L¾o¥ò 2 ehshfk« 9 : 25 trd¤ij cW½¥gL¤J»wJ.  rhnyhnkhD¡F« ehyhÆu« F½iu yha§fS«/ ,uj§fS« ,Uªjd.  g¬ÜuhÆu« F½iu åuU« ,Uªjh®f´.  mitfis ,uj§f´ it¡F« g£lz§fËY«/ mt®fis vUrnyı j¬Ål¤½Y« uh#h it¤½Uªjh¬.
rkhÇah
                   rhbyhnkh¬ fhy« tiu ,izª½Uªj ,µunt±/ mtD¡F¥ ¾¬ò ,u©lhf¥ ¾Çªj nghJ tl ,µunt± uh÷a¤J¡F (g¤J ,µunt± nfh¤½u§f´) rkhÇah jiyefuhdJ.  vUrnyĬ tl¡»± 67 ».Û. bjhiyÉY´s 300 mo caukhd kiy¡F¬¿± rkhÇah mikªJ´sJ.  mndf bjh±Èayhs®f´/ F¿¥ghf 1908-10-f˱ Í.v. ßrd® mt®fS«/ 1931-33-« M©Lf˱ n#.l¾´í. Fnuhò£ mt®fS« ,¥g£lz¤ij¤ njh©od®.  nrnkÇlÄUªJ c«Ç uh#h ,²Él¤ij Éiy¡F th§» ,¥g£lz¤ij¡ f£oÆUªjh¬.  Kªija Ãy clikahs® nrnkǬ bgaÇdo¥gilƱ “rkhÇah” vd¥ bgaÇ£lh¬ (1 uh#h. 16 : 23-24).  ,¥g£lz¤ij îkh¤j½± c«Ç¡F K¡»a g§F©L v¬gj¦fhd Mjhu¤ij Muh­¢¼ahs®f´ f©L¾o¤jd®.  mt®f´ c«ÇƬ mu©kidƬ mµ½ghu§fisí« f©L¾o¤jd®.
                   Muh­¢¼ahs®f´ ahid¤ jªj§fsh± br­a¥g£l bghU£fis¡ f©L¾o¤jJ F¿¥¾l¤j¡fjhF«.  c«ÇƬ kf¬ Mfh¾¬ bgÇa rhjidƱ x¬W jªj¤½yhd mu¬kid f£oajhF«.  xU ntis/ f©blL¤j ,¤jªj bghU£f´ ahid¤jªj mu©kidƱ Mfh¥ uh#hth± ga¬gL¤j¥g£l bghU£fshF«.  ahid¤ jªj¤jh± br­a¥g£l ,¥bghU£f´/ ig¾´ trd§fis k½¥òilajhfî« Mfh¾¬ ahid¤ jªj mu©kidiaí« cW½¥gL¤J»wJ (1 uh#h. 22 : 39).  ,¡ f©L ¾o¥òf´/ v±yhÉj¤½Y« ig¾´ trd§f´ c©ikahditf´ vd Ã%¾¡»¬wd.
ÃÅnt
                   ,¥g£lz« mÓÇa nguu¼¬ jiyefuh­ ,UªjJ.  ».K. 612-±/ gh¾nyhÅa®fsh± ,¥g£lz« ¾o¡f¥g£L mÊ¡f¥g£lJ.  MÆD«/ ÃÅnt g£lz« vd x¬W ,Uªjjh? vd ÉkÇrf®f´ nf´É vG¥¾d®.  mt®f´ ÃÅnt g£lz« vd xU g£lz« ,U¡fɱiy v¬wd®.  Mdh± 1845-± bjh±Èa± Muh­¢¼ahs® bA¬¿ Mµo¬ nyah®£ v¬gt® jiyikƱ Muh­¢¼ahs®f´ c©ikahd gH§fhy ÃÅntia¤ njh©o f©L¾o¤J/ Ék®rf®fˬ thia mil¤jd®.
                   nyah®£ ÃÅntia k£Lk±y/ mÓÇa nguuruhd rdbfÇ¥¾¬ uh#ßf mu©kidiaí« njh©o f©L ¾o¤jh®.  bjh±Èayhs®f´ Vuhs« fËk© t£Lfisí«/ RL fËk© cUt§fisí«/ R£l fËk© cUisfisí« f©blL¤jd®.  rdfÇ¥¾¬ v£L gil vL¥òfS«/ ».K. 689-± gh¾nyhid ehr¥gL¤½aJ«/ ,¡fËk© g½ntLf˱ F¿¡f¥g£L´sd.  xU fËk© t£o±/ rdfÇ¥ yhÑir if¥g¦¿aJ F¿¥¾l¥g£L´sJ.  yhÑir if¥g¦¿a ,¡F¿¥ò/ ig¾Ë± vGj¥g£L´s 2 uh#h 18 : 13-19 k¦W« Vrhah 36-37 trd gF½fis cW½¥gL¤J»wJ.  yhѵ g£lz¤ij rdbfÇ¡ if¥g¦¿aJ mtDila mu©kid RtDZ ¼¤½ukhf Ô£l¥g£oUªjJ« f©L¾o¡f¥g£lJ.
                   rdbfÇ¥¾¬ mu©kidƱ f©L¾o¡f¥g£l fËk© t£Lf˱ mt¬ if¥g¦¿a v±yh g£lz§fˬ bgaU« F¿¥¾l¥g£oUªjJ.  Mdh± ¾o¡f¥g£l g£lz bga®f˱ vUrny« F¿¥¾l¥glɱiy.  Äf Ú©l gilbaL¥gh±/ rdbfÇ¥ ôjhɬ gy g£lz§fis ¾o¤½Uªjh®.  vÅD« vUrnyik¥ ¾o¡f Ka¦¼¤J« mij¥ ¾o¡fɱiy.  mt¬ vUrnyik¥ ¾o¡fhk± ½U«¾¥ nghd fhuz« Vrhah 36-37 m½fhu§f˱ vGj¥g£L´sJ.  bjh±Èayhs® xU Rl¥g£l MW g¡f§f´ bfh©l fËk© cUisia vµujhŬ mu©kidƱ f©blL¤jd®.  m¡fËk© cUisƬ br­½ rdbfÇ¥¾¬ th³É¬ fil¼ eh£f´ v¥goÆUªjd vd ig¾´ 2 uh#h. 19 : 36-37-± F¿¥¾£l br­½ia cW½¥gL¤J»wjh­ ,UªjJ.
                   nkY«/ 1853-± m®KµJ uhrh« v¬gt® mÓÇahɬ MN®ghÅg± uh#hɬ mu©kidiaí«/ mtDila üyf¤J¡FÇa Vuhs« fËk© t£Lfisí« f©blL¤jh®.  m²t£Lf˱ nehth fhy bgUbt´s«/ f±njaǬ bgUbt´s F¿¥¾± “ÃÓ® kiyƱ f¥g± mk®ªjJ” vd F¿¥¾l¥g£L´sJ.
                   ÃÅntia f©L¾o¤jJ Ék®rf®fS¡F¤ bjËthd g½iy mË¥gnjhL ñyhk±/ ig¾´ gH§fhy rǤ½u¤ij v²Éj jtW«/ ¾iHí« ,±yhk± g½î br­J´sJ v¬gijí« Ã%¾¤J¡ fh£L»wJ.
gh¾nyh¬
 
                   gH§fhy¤½± gh¾nyh¬ xU r®tnjr g£lzkhf ½f³ªjJ.  ,¥g£lz« AKuh¾ (».K. 1728-1686) k¬duh± f£l¥g£L ,u©lh« neòfh¤neruh± (».K. 604-562) ÉÇth¡f« br­a¥g£lJ.  neòfh¤nerU¡F¥ ¾¬ m¥g£lz¤½¬ òf³ rÇa Mu«¾¤jJ.  ».¾. 1899 Kj± 1913 tiu gh¾nyhű br­a¥g£l mf³thuh­¢¼f´ _ykhf gh¾nyh¬ g£lz« Û©L« ig¾´ go¥g½± M®tK´nshǬ ftd¤J¡F tªjJ.  gh¾nyh¬ gH§fhy¤½± xU gykhd nguuR v¬gij bjh±Èa± Muh­¢¼f´ Ã%¾¡»¬wd.
                   bjh±Èayhs® ,¥g£lz¤½¬ nfh£ilia¡ f©L¾o¤jd®.  m¡nfh£il 25 ».Û. ÚsK« 136 mo mfy« jok« c´sjhÆUªjJ.  nkY« neòfh¤nerǬ mu©kidiaí« njh©obaL¤jd®.  gh¾nyhid njh©oa bjh±Èayhs®fˬ F¿¥¾l¤j¡f bt¦¿ vJbtű mJ mt®f´ “thd¤J¡F« óÄ¡Fkhd å£o¬ mµ½ghu nkil” vd bghU´gL« nfhòukhd “,-bjk¬-m¬-»” v¬D« bgaUila nfhòu¤½¬ Mjhu¤ij¡ f©L¾o¤jjhF«.  xUntis “,-bjk¬-m¬-»” v¬D« nfhòunk ghng± nfhòu« vd ig¾´ F¿¥¾LtjhF«.
                   bjh±Èayhs®f´ Rkh® 300 TbuG¤J (M¥ò vG¤J) t£Lfis gh¾nyhű f©blL¤jd®.  m²t£Lf˱/ ».K. 595-570 f˱ gh¾nyhű th³ªj ntiyahs®fS¡F g»®ªJ bfhL¤j v©bz­ k¦W« czî jhÅa§fˬ Étu« g½î br­a¥g£oUªjJ.  m²t£Lf˱ x¬¿± “nahah¡Ñ¬” – ôjhɬ uh#h v¬D« bga® ,UªjJ.  nkY« mJ nahah¡ÑŬ IªJ ,s« Fkhu®f´ bfÅah v¬D« mt®fˬ f©fhÂÆÅl« ghJfh¥¾±  ,UªjJ« g½î br­a¥g£oUªjJ.  ,²Éjkhf/ gH§fhy c©ik rǤ½u¤ij ÉtÇ¡F« ig¾´ r«gt§fisí« rǤ½u¤ijí« bjh±Èa± cW½¥gL¤J»wJ.
nah¥gh g£lz«
                    g©ila ghyµÔd¤½¬ “EiHî thƱ” ,¥g£lz«.  rhbyhnkh¬ f£oa vUrny« njthya¤J¡fhd bygdhŬ nfJU ku§f´ ,¤JiwKf« tÊahf mD¥g¥g£lJ.  j®êR¡F j¥¾nahl nahdh Ô®¡f¤jǼ ,§Fjh¬ f¥gny¿dh¬.  Äf¡ Fiwªj msî M­îfns ,¥gF½Æ± br­a¥g£L´sd.  vÅD« ,§F »il¤j Vuhskhd ghidfS«/ fiy¥bghU£fS« ,¥g£lz« Äf¥gHikahd JiwKf¥ g£lz« v¬gij ig¾´ brh±Y»wgo cW½br­»wJ.
gh¾nyhÅa Ô¢Nisf´
                   m¡»Å NisƱ v¿a¥g£l _¬W v¾nua thÈg®fis¡ F¿¤J jhÅna± ò¤jf¤½± F¿¥¾l¥g£L´sJ.  gh¾nyhű m²Éjkhd m¡»Å Nisnah/ m¥gobahU r«gtnkh gh¾nyhű r«gÉ¡fɱiy vd Ék®rf®f´ T¿d®.  Mdh± mf³thuh­¢¼ Koîf´ Ék®rf®f´ T¿aJ jtW vd ÃU¾¤jJ.  mf³thuh­¢¼ahs®f´ Énr¼¤j toÉyhd br§fyh± f£l¥g£l xU Nisia¡ f©L¾o¤jd®.  m½± g½¡f¥g£oUªj f±bt£L m¢NisƬ neh¡f¤ij ÉtǤjJ.  “f±njaǬ bj­t§fis ö¼¤jt®f´ vÇ¡f¥g£L/ ÔÆdh± bfh±y¥gL»w ,l« ,J”  vd m¡f±bt£o± F¿¡f¥g£oUªjJ (Willmington’s Guide to the Bible, p. 964).
                   gh¾nyhŬ bj­t§fis tz§fhjt®fiis bfh±Y«go Nisf´ ,Uªjd v¬gij ,¡f±bt£L F¿¥ò Ã%¾¡»wJ.  xUntis/ ,nj m¡»Å NisƱjh¬ _¬W v¾nua thÈg®fis å¼ bfh±y Ka¦¼¤½U¡fyh« (jhÅna± 3).
                   ig¾Ë± Tw¥g£L´sitf´ v±yh« c©ik vd Ã%¾¡f nghJkhd MÆu¡fz¡fhd bjh±Èa± Muh­¢¼f˱ xU ¼yt¦iw k£L« ,¥ghl¤½± go¡f KoªjJ.  x²bthU M©L« f©L¾o¡f¥gL« gy ò½a bjh±Èa± Muh­¢¼ Koîf´ nkY«/ nkY« ig¾´ c©ikahdJ vdî«/ gH§fhy rǤ½u¤ij c©ikahf ÉtÇ¡»wJ vdî« Ã%¾¤J¡ bfh©oU¡»¬wd.  ig¾Ë¬ VjhtJ xU gF½ ,Jtiu bjh±Èa± Muh­¢¼ah± bjhl¥glɱiyah»±/ m©ikƱ bjhl®ªJ tU« fhy¤½± m¥gF½í« bjh±Èa± Muh­¢¼ah± Ã%¾¡f¥gL« vd ½lkhf e«gyh«.  vÅD« trd¤½¬ x²bthU gF½í« rǤ½u¤½± c©ikfshF«.  ig¾´ bjh±Èa± Muh­¢¼f´ trd¤½¬ rǤ½u¤ j¬ikiaí«/ e«gf¤ j¬ikiaí« Ã%¾¡f cjî»wJ.  rǤ½u«/ c©ik KjÈa v½Y« jtwhj ig¾is njtDila th®¤ij vd bjh±Èa± gykhf Ã%¾¤J¡ bfh©oU¡»wJ.  ig¾´ njtDila th®¤ijahf ,U¥gjh±/ v±nyhU« mjid¤ j§f´ ÉRthr¤½¦F« mD½d th³¡if¡F« nghJkhd e±y tÊfh£oahf V¦W¡ bfh´syh«/ e«gyh«.
                   f®¤j® c§fis MÓ®t½¥ghuhf[
khzt® gƦ¼
 
,¡nf´ÉfS¡fhd g½iy vG½ mD¥gî«
 
  1. ig¾´ bjh±Èa± V¬ mt¼a«?
  2. bjh±Èa± fhy§f´ ahit?
  3. nrhjid K¤½iu F¿¤J vGjî«.
  4. ghng± nfhòu¤ij¡ F¿¤J vGjî«.
  5. nrhnjh« bfhkhuhɬ mÊit ÉtÇ¡fî«.
  6. vÇnfh g£lz¤ij¡ F¿¤J vGjî«.
  7. jhåJ vUrnyik¥ ¾o¤j Kiw¡fhd bjh±Èa± Mjhu§fis ÉtÇ¡fî«.
  8. ÃÅntia¡ F¿¤J RU¡fkhf vGjî«.
  9. nah¥gh g£lz« F¿¤J vGjî«.
  10. gh¾nyh¬ Ô¢Nisia¡ F¿¤J vGJf.
khzt®fS¡fhd Mnyhrid
 
                ò½a Muh­¢¼ Koîf´ bjhl®ªJ M©L KGtJ« tªJ bfh©oU¥gjh± nkY« »¿µjt ig¾´ bjh±Èa± r«gªjkhd ò¤jf§fis¥ go¤J j§f´ ig¾´ bjh±Èa± m¿it¤ bjhl®ªJ ts®¤J¡ bfh´sî«.  ѳf©l jij ò¤jf« gaD´sjhf ,U¡F«.  tr½¥gLnth® th§» go¡fî«.
MH§f´ brh±Y« rh£¼f´ – ghf« 1 & 2
                        M¼Ça®. rnfh. ɬbr¬£ br±tFkh®